Διεθνής αναγνώριση του Σάκη Τότλη

Εξώφυλλο του αμερικανικού περιοδικού Dreamtime

Αναγνωρίζεται και επιβεβαιώνεται διεθνώς η χωρο-χρονική και συναισθηματική θεωρία για τα όνειρα, του Εδεσσαίου συγγραφέα Σάκη Τότλη, την οποία επεξεργάζεται εδώ και αρκετά χρόνια. Λεπτομέρειες στο κείμενο που ακολουθεί. 

ΔΕΕ

ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΩΣ ΧΩΡΟΣ, ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ

Φέτος ήταν η χρονιά για τη θεωρία των ονείρων του Σάκη Τότλη.

Πρώτη φετινή δημοσίευση: Ένα άρθρο για τη θεωρία από το περιοδικό DREAM TIME (vol. 28, no. 1, Winter 2011, pp. 10-13, 32-34) του ASDREAMS, μια παγκόσμια ένωση (Association) για την μελέτη και ερμηνεία των ονείρων με έδρα τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Διευθυντής του περιοδικού και της ένωσης AS Dreams είναι ο Richαrd Russo, αμερικανός συγγραφέας, με βραβείο Pulitzer 2002, για τα έργο του “The Empire Falls”. Ειδική σύμβουλος έκδοσης του περιοδικού σήμερα και άμεσος συνεργάτης του κυρίου Russo, είναι η κυρία Deirdre Barrette, καθηγήτρια ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο Harvard. Η κυρία Barrette, επί χρόνια διευθύντρια του AS Dreams παλιότερα και παγκόσμια αυθεντία στη μελέτη των ονείρων, εκφράστηκε πολύ θετικά για τη θεωρία του Σάκη Τότλη και εισηγήθηκε στο περιοδικό να τη δημοσιεύσει.

Δεύτερη φετινή δημοσίευση: Μια ακόμη πολύ σημαντική δημοσίευση για τη χωρο-χρονική και συναισθηματική θεωρία των ονείρων του εδεσσαίου συγγραφέα Σάκη Τότλη έγινε στο επιστημονικό περιοδικό NAJMS (North American Journal of Medical Sciences - Περιοδικό της Βορείου Αμερικής για τις Ιατρικές Επιστήμες.) Πρόκειται για ένα περιοδικό, που εκδίδει τακτικά 12 τεύχη ετησίως με ιατρικά θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος και μπορεί να το βρει ο καθένας από κάθε χώρα του κόσμου στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.scopemed.org/?mno=8294, η οποία, όπως αναφέρει σχετικά το ίδιο το περιοδικό, δέχεται μισό εκατομμύριο κλήσεις το μήνα.

Αυτή η δημοσίευση της θεωρίας του Σάκη Τότλη έγινε στο τεύχος Ιουνίου του 2011, (Totlis A. The dream as space, time and emotion. North Am J Med Sci . 2011; 3(6): 302-315. doi:10.4297/najms.2011.3202 - PDF Fulltext (588 KB).

Στην ουσία το άρθρο αποδίδει σε έκταση τα λόγια της γνωστής διάλεξης (Το όνειρο ως Χώρος, Χρόνος και Συναίσθημα), που έχει δώσει ο συγγραφέας σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας (Βέροια, Γρεβενά, Χρυσούπολη Καβάλας, Λαμία, Θεσσαλονίκη, Έδεσσα – Μέγας Αλέξανδρος). Την ίδια διάλεξη, με το ίδιο θέμα αλλά στα αγγλικά, έδωσε αυτόν τον Ιούνιο του 2011 και στην πόλη Kerkrade της Ολλανδίας, στο Μεσαιωνικό μοναστήρι του Rolduc, προσκεκλημένος στην ετήσια συγκέντρωση των μελών του ASDREAMS, της Παγκόσμιας Ένωσης για τη Μελέτη των Ονείρων, (International Association for the Study of Dreams).

Τρίτη φετινή δημοσίευση: Το παρακάτω πολύ εκτενές άρθρο του Σάκη Τότλη δημοσιεύτηκε από την καθημερινή εφημερίδα των Αθηνών «Ελευθεροτυπία», στο ένθετο Βιβλιοθήκη στις 2 Ιουλίου του 2011.

Η κατανόηση της πραγματικότητας και το όνειρο

Το αίσθημα

Σύμφωνα με τα φιλοσοφικά λεξικά, αίσθημα είναι το απλούστερο αισθητήριο μήνυμα που παίρνουν τα αισθητήρια όργανά μας από το περιβάλλον, η αφή του βελούδου, το κόκκινο χρώμα, η νότα σολ, η μυρωδιά του σκόρδου, η γεύση της φράουλας.

«Αίσθημα είναι το πρώτο και απλούστερο γεγονός για τη συνείδηση», όπως το εκφράζει ακριβώς ο Χρ. Ανδρούτσος στο φιλοσοφικό λεξικό του. Γι’ αυτό, «αίσθημα» είναι η απλούστερη συνεύρεση της συνείδησης με την ενέργεια του περιβάλλοντος με πολύ συγκεκριμένο, σωστό και αδιάβλητο τρόπο.

Πολλοί άνθρωποι αμφιβάλλουν για τη δυνατότητα των αισθητήριων οργάνων να προσλάβουν σωστά την πραγματικότητα, αλλά αυτή είναι η αλήθεια, όπως την έχει διατυπώσει πολύ σωστά ο Επίκουρος από πολύ παλιά. Σήμερα, με την πρόοδο της επιστημονικής κατανόησης, μπορούμε να εκφράσουμε αυτές τις ίδιες ιδέες πολύ καλύτερα.

* Η αφή του βελούδου είναι συγκεκριμένη ενέργεια πίεσης στους απτικούς αισθητήρες, που δεν μπορείς να την μπερδέψεις με το αίσθημα του γυαλόχαρτου, ας πούμε. Το κάθε αισθητήριο ερέθισμα κατέχει μες στην πραγματικότητα την ιδιαίτερη θέση του με πολύ συγκεκριμένο τρόπο και άλλο πράγμα είναι η αφή του βελούδου, άλλο πράγμα απολύτως είναι η αφή του γυαλόχαρτου.

* Το κόκκινο χρώμα, είναι συγκεκριμένη συχνότητα στο φάσμα του φωτός, που διεγείρει με συγκεκριμένο τρόπο τα οπτικά αισθητήρια, τα μάτια.

* Η νότα σολ, είναι συγκεκριμένη ηχητική ενέργεια, που διεγείρει με συγκεκριμένο τρόπο τα ακουστικά μας αισθητήρια, τα αυτιά.

* Η μυρωδιά του σκόρδου είναι συγκεκριμένη χημική ενέργεια στους οσφρητικούς αισθητήρες.

* Η γεύση της φράουλας είναι συγκεκριμένη χημική ενέργεια στους γευστικούς κάλυκες.

Η φιλοσοφική κατανόηση

Η φιλοσοφία μπορεί να κατανοήσει καλύτερα ότι το αίσθημα είναι μια συγκεκριμένη, πιστή και υποχρεωτική εμπειρία για την αντίληψη και τη συνείδηση. Ένα κόκκινο μήλο μες στο οπτικό μας πεδίο το βλέπουμε υποχρεωτικά και μάλιστα το βλέπουμε υποχρεωτικά ως αυτό που είναι, ως κόκκινο, γιατί αυτή είναι η συγκεκριμένη συχνότητα που έχει το κόκκινο χρώμα στο φάσμα του φωτός και η συνείδησή μας, μια ποσότητα ενέργειας στην ουσία και αυτή, δεν μπορεί ποτέ να αποστασιοποιηθεί από τη συγκεκριμένη αισθητήρια εντύπωση, γιατί η συνείδησή μας δεν μπορεί να αλλάξει τη σχέση της με τη συγκεκριμένη οπτική ή όποια ενέργεια, από την οποία εξαρτώνται και η συνείδησή μας και τα πάντα με απόλυτο τρόπο πάντα. Είναι σχέση ενέργειας προς ενέργεια, γι’ αυτό η σχέση της συνείδησής μας με την ενέργεια είναι συγκεκριμένη, πιστή και αδιάβλητη πάντα, όπως και με όλα τα αισθήματα.

Η εγκυρότητα των αισθημάτων

Πολλές απόπειρες έχουν γίνει κατά καιρούς να διαβληθεί η εγκυρότητα των αισθημάτων και της αισθητήριας αντίληψης, λες και είναι δυνατό να στηριχτεί οπουδήποτε αλλού κάποια εγκυρότερη αντίληψη της πραγματικότητας.

Οι επικούρειοι έχουν απαντήσει από παλιά σε αυτές τις αμφιβολίες για την εγκυρότητα των αισθήσεων με συγκεκριμένα επιχειρήματα. Αν, είπαν, από μακριά βλέπουμε έναν πύργο κοντό και στρόγγυλο και από κοντά τον δούμε ψηλό και τετράγωνο, η διαφορετική αντίληψη του ιδίου πράγματος οφείλεται στην απόσταση και στον αέρα που παρεμβάλλεται ανάμεσα σε μας και τον πύργο, που αλλοιώνει το οπτικό αίσθημα από μακριά. Λάθος μπορεί να κάνει η κρίση μας, αλλά όχι η αντίληψή μας. Αυτή είναι απολύτως σωστή πάντα, αφού πάντα αποδίδει πιστά αυτό που φαίνεται, όπως φαίνεται, κάτω από τις συγκεκριμένες συνθήκες που το κοιτάμε. Βλέπουμε έναν πύργο στρόγγυλο από μια συγκεκριμένη απόσταση, όπως αυτός έτσι ακριβώς φαίνεται από μακριά, γιατί πρέπει να δούμε και όλο τον αέρα ως τον πύργο και τον πύργο στρογγυλό, ως το τελικό αποτέλεσμα όλων αυτών. Όταν δούμε από κοντά τον πύργο, θα τον δούμε σωστά. Από κοντά κρίνονται καλύτερα πάντα τα πράγματα τελικά.

Η αλήθεια από κοντά

Αν από μακριά δούμε κάποιον να έρχεται και πιστέψουμε ότι είναι ο Πλάτων, και από κοντά δούμε ότι πραγματικά είναι ο Πλάτων, τότε έχουμε επιμαρτύρηση στην αρχική μας εντύπωση. Αν από κοντά δούμε ότι είναι κάποιος άλλος, τότε έχουμε αντιμαρτύρηση. Η επιμαρτύρηση και η αντιμαρτύρηση είναι τα ύστατα κριτήρια της αλήθειας, επειδή γίνονται με ασφαλή ενάργεια, και αυτή η ενάργεια είναι «το θεμέλιο και η βάση» της σωστής αντίληψης, γιατί ενάργεια είναι η επαρκής ενέργεια για ασφαλή κρίση. Αυτή η εναργής σχέση της ψυχής μας με την ενέργεια του περιβάλλοντος μέσα από την πολύ συγκεκριμένη κι εναργή ενεργοποίηση των αισθητηρίων οργάνων μας είναι άμεση, πιστή, απόλυτη, αδιάβλητη. Κανονικά, λοιπόν, δεν πρέπει να αμφισβητούμε αυτό που βλέπουν με ενάργεια τα μάτια μας, γιατί αυτή είναι που μας συνδέει με τα πράγματα με πολύ συγκεκριμένο, ορθό, μοναδικό και αδιάβλητο τρόπο, αρκεί να βεβαιωθούμε ότι δεν υπάρχουν παράγοντες που αλλοιώνουν την πιστότητα του εναργούς αισθήματος.

Η νοητική αναλογία

Η αυτόματη επίγνωση και καταγραφή όλων των αισθητήριων εντυπώσεων εξαρτάται, λοιπόν, πιστά και άμεσα από την εναργή ενέργεια με απόλυτη εγκυρότητα. Η πιστή και αληθής εκφορά και η αληθής λεκτική απόδοση όλων αυτών είναι άλλη υπόθεση, γιατί, αν θέλουμε λέμε και ψέματα, κάτι που είναι στην απόλυτη βουλητική ευχέρειά μας.

Υπάρχει όμως και ένα πολύ μεγάλο τίμημα, όσο κι αν αυτό δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό και κατανοητό από την αρχή. Ο λόγος και η λεκτική περιγραφή κανονικά είναι προαιρετικά, όμως, η ψυχή μας δεν ισορροπεί και δεν ησυχάζει παρά μόνον όταν ο νους εκφράσει με λόγια ακριβώς αυτό που αντιλαμβάνεται η συνείδηση με εικόνες, χωρίς καμία αντίθεση με οτιδήποτε απολύτως, μέσα σε ένα γενικότερο λογικό σύνολο.

Τα αισθητήρια όργανα αντιλαμβάνονται πάντα σωστά, αλλά ο νους πρέπει να τα καταλαβαίνει και να λέει πάντα την αλήθεια, κάτι όχι και πολύ εύκολο πάντα, γιατί η πραγματικότητα που βλέπουμε και γενικότερα που αντιλαμβανόμαστε γύρω μας είναι πολύ πιο ακατανόητη, άγρια κι επικίνδυνη για την ευαίσθητη ψυχή μας απ’ ό,τι θα μπορούσε να καταλάβει κανείς με την πρώτη ματιά. Το γεγονός ότι τη «βλέπουμε» συνεχώς και την «καταλαβαίνουμε» συνήθως, δεν σημαίνει καθόλου απολύτως ότι την έχουμε ερμηνεύσει από κοινού όλοι σωστά και πλήρως.

Όλοι βλέπουμε πάντα τα ίδια πράγματα, αλλά η κρίση μας πάνω σε αυτά διαφέρει. Πολλές διαφορετικές απόψεις μπορούν να ακουστούν γι’ αυτά τα ίδια πράγματα που βλέπει και τα καταλαβαίνει διαφορετικά ο καθένας, ανάλογα με τις προσλαμβάνουσες και τις γενικότερες πεποιθήσεις του και τα γενικότερα προσωπικά ή συλλογικά του συμφέροντα.

Όλοι μας βρισκόμαστε συνεχώς σε πολύ πιο δύσκολο κι επικίνδυνο περιβάλλον απ’ ό,τι καταλαβαίνουμε και δεχόμαστε και οι διάφορες λύσεις που δίνει ο εκάστοτε πολιτισμός κάθε φορά, για να αποφύγουν τα χειρότερα οι άνθρωποι, δεν είναι ούτε οι καλύτερες ούτε οι λογικότερες. Οι ισλαμιστές, για παράδειγμα, έχουν δώσει με την μπούργκα μια πολύ πρωτόγονη και όχι ιδιαίτερα λειτουργική λύση, για την πολύ επικίνδυνη εικόνα που μπορεί να αποδώσει η γυναίκα στο περιβάλλον και ιδιαίτερα στα κυρίαρχα αρσενικά μέλη της κοινωνίας.

Η λογική

Οι σχέσεις των βουλητικών λεκτικών περιγραφών με τις αυτόματες αισθητήριες εντυπώσεις δεν πρέπει να ανατρέπονται ποτέ και για τίποτα, για να έχει μια αξία ο λόγος. Όταν τα μάτια μας δουν κόκκινο ένα μήλο και ο λογικός, σωστός κι έντιμος νους πρέπει να δεχτεί και να πει ότι «είδα ένα κόκκινο μήλο». Οποιαδήποτε άλλη λεκτική περιγραφή (πράσινο μήλο ή πιάτο, καρέκλα κ.τ.λ.) είναι λανθασμένη και δεν ηρεμεί την ψυχή μας. Γιατί, ναι, η ενέργεια μες στην ψυχή μας ισοσκελίζεται και η διαφορά μηδενίζεται και η ψυχή μας ηρεμεί μόνον όταν ο νους εκφέρει ακριβώς μια σωστή λεκτική περιγραφή. Όταν, δηλαδή, πει την αλήθεια. Αλλιώς δεν γίνεται.

Φιλοσοφικά, «αλήθεια» είναι η πιστή περιγραφή των πραγμάτων. Όταν περιγράφουμε λεκτικά ακριβώς αυτό που είδαν τα μάτια μας ή άκουσαν τ’ αυτιά μας ή αντιλήφθηκε όποιο άλλο αντιληπτικό μας αισθητήριο όργανο, τότε λέμε την αλήθεια και αυτή είναι η μοναδική σωστή ανταπόκριση του νου και της ψυχής στην οποιαδήποτε ενέργεια μας περιτριγυρίζει με πολύ συγκεκριμένο τρόπο από παντού και με το δάχτυλο στη σκανδάλη.

Η αληθής λεκτική περιγραφή της αυτόματης αντίληψης πρέπει να είναι σωστή και σταθερή σε όλες τις εκφάνσεις της πραγματικότητας και να την ακολουθεί πιστά ως τις πιο αφηρημένες αναλογίες της. Για τη λογική, δεν υπάρχει η παραμικρή αφηρημένη αναλογία που να καταστρατηγεί μικρό ή μεγάλο μέρος της πραγματικότητας. Αυτό είναι η λογική, μια γενική και σταθερή περιγραφή των πραγμάτων, όπου η κάθε αλήθεια έχει τη συγκεκριμένη θέση της σε συγκεκριμένη και σταθερή σχέση με όλες τι άλλες αλήθειες, ως την παραμικρότερη αφηρημένη αναλογία. Πρώτη και μεγαλύτερη αμαρτία είναι στην ουσία η απομάκρυνση της βούλησης από την πραγματικότητα, την αλήθεια και τη λογική και τιμωρείται αυτομάτως αργά ή γρήγορα από τα ίδια τα πράγματα.

Η θυμική διέγερση

Κανονικά, αν πούμε ψέματα, αν πούμε ότι το μήλο που είδαμε ήταν πράσινο, τότε μέσα μας ξεσπάει συναισθηματική ταραχή, αδιόρατη, μικρή ή μεγάλη, ανάλογα με την εντιμότητά μας και τη γενικότερη σημασία που έχει αυτό το ψέμα που θα πούμε. Το συναίσθημα είναι ψυχική ενέργεια, (ενέργεια μες στην ψυχή μας), που παράγεται μες στο θυμικό μας από την αντιδιαστολή και τη διαφορά μεταξύ νου και συνείδησης, μεταξύ, δηλαδή, των δύο κύριων λειτουργικών ψυχικών κέντρων, που διαχειρίζονται την άμεση αισθητήρια αντίληψη και την προαιρετική νοητική περιγραφή και απόδοσή της, που γίνεται με λόγια. Όταν πούμε ψέματα, αντιδιαστέλλονται τα λόγια μες στο νου με την εικόνα που είδε η συνείδηση. Ακόμα χειρότερα, αντιδιαστέλλεται η ενέργεια μες στο νου με την ενέργεια μες στη συνείδηση, με αποτέλεσμα έναν γενικότερο αποσυντονισμό και μια θυμική ταραχή (μια ενεργειακή ταραχή μες στο θυμικό), που μπορεί να γίνει φανερή και ως σωματική ταραχή, επειδή το σώμα, (το μυοσκελετικό σύστημα), ακολουθεί πάντα τις ψυχικές φορτίσεις που αναπτύσσονται στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα.

Τα μηχανήματα ανίχνευσης του ψεύδους

Τις απειροελάχιστες αυτές ψυχικές διαταραχές που προκαλούν αρχικά μέσα μας τα ψέματα δεν τις καταλαβαίνουμε εύκολα κι άμεσα εμείς, συνδέοντας ισχυρά τα αποτελέσματα με τις αιτίες και τις αφορμές τους, αλλά σήμερα τις συλλαμβάνουν και τις μετρούν με κάθε λεπτομέρεια τα μηχανήματα ανίχνευσης του ψεύδους. Διαστολή της κόρης του οφθαλμού, αλλαγή πίεσης στο αίμα, αύξηση ή μείωση της θερμοκρασίας, των καρδιακών παλμών κ.τ.λ. Όλες αυτές οι αδιόρατες αρχικά, αλλά καίριες ψυχοσωματικές αλλαγές εξαρτώνται από την ενεργοποίηση του θυμικού με τα ψέματα που λέμε. Όπως ακριβώς το έθεσε ο Επίκουρος από πολύ παλιά: «ο δίκαιος αταρακτότατος, ο δ’ άδικος πλείστης ταραχής γέμων».

Με αυτά γίνεται φανερό ότι απόλυτο ζητούμενο για τον μακάριο βίο είναι όντως το «ατάρακτο» της λειτουργικής μας ψυχής, μια νηφάλια εσωτερική κατάσταση που δεν διεγείρει τα μηχανήματα ανίχνευσης του ψεύδους. Σύμφωνα με τον Επίκουρο, αυτή η αταραξία είναι ο μέγιστος ψυχικός στόχος και πρέπει να είναι η μέγιστη επιδίωξη για όλους τους ανθρώπους πάντα. Πολύ σωστά. Αυτή η αταραξία της ψυχής είναι το μέγα ζητούμενο, γιατί φανερώνει στην πράξη ότι η ενέργεια μες στην ψυχή μας είναι σε αγαστό ισοζύγιο και αρμονία με κάθε άλλη ενέργεια γύρω μας και μέσα μας πρώτα, μεταξύ των διάφορων ψυχικών κέντρων.

Το δίλημμα

Και όμως, αυτή η μέχρις εδώ πολύ λογική και απλή προσέγγιση και ανάλυση τόσων σημαντικών πραγματικών θεμάτων (ενέργεια, αίσθημα, αλήθεια, ψέμα, λογική, θυμικό, κ.τ.λ.), δεν μπορεί να γίνει κατανοητή ή αποδεκτή έστω από πολλούς ανθρώπους, γιατί ο καθένας έχει διαφορετικές απόψεις, σκέψεις και πεποιθήσεις, ανάλογα με τις προσλαμβάνουσες που έχει ήδη κατανοήσει και αποδεχτεί από καιρό. Είπαμε ότι λάθος δεν μπορεί να κάνει η αντίληψή μας, η οποία βλέπει πάντα κόκκινο το κόκκινο μήλο, το λάθος, όμως, μπορεί να το κάνει πολύ καλά η κρίση μας.

Οι χριστιανοί, για παράδειγμα, είναι κάθετα κατά της ίδιας της κοινής λογικής, επειδή αυτή αντιστρατεύεται τη θεία αποκάλυψη, που για κάθε καλό χριστιανό είναι η κύρια και αδιάψευστη πηγή κάθε γνώσης. Τα πράγματα, δηλαδή, είναι πιο περίπλοκα και αντικρουόμενα απ’ όσο μπορεί να φαίνονται με την πρώτη ματιά και θα πρέπει κάποιοι άνθρωποι να παρατήσουν ακόμη και τη θρησκευτική πίστη τους για να αποδεχτούν κάποιες απλές λογικές σκέψεις. Δυσεπίλυτο δίλημμα, που προκύπτει οπωσδήποτε από τις κατά καιρούς και κατά περίπτωση διαφορετικές ερμηνείες της πραγματικότητας.

Ο συγγραφέας του παρόντος πρώτα κατανόησε με πολύ απλό και λογικό τρόπο πώς συμβαίνουν τα όνειρα και μετά κατανόησε και δέχτηκε ότι στην πραγματικότητα ισχύουν όλα με αυτόν τον τρόπο, γιατί όλα, και όνειρα και πραγματικότητα, είναι σχετικά αναγκαστικά και αλληλεξαρτώμενα στο ενιαίο κομπολόι της πραγματικότητας. Η ενέργεια είναι μία και ισχύει ισοδύναμα και σταθερά για όλα τα φαινόμενα παντού (στον χώρο) και πάντα (στον χρόνο), ακόμη και του ονείρου.

Το όνειρο

Καίρια και καθοριστική σε αυτήν την περίπτωση ήταν η τυχαία παρατήρηση και ανακάλυψη από τον συγγραφέα του παρόντος ότι οι παραστάσεις του ονείρου έχουν κατά κανόνα συγκεκριμένη χωροχρονική δομή, που είναι πανομοιότυπη με κάποια εικόνα της πρόσφατης πραγματικότητας.

(Για παραπομπές όρα σχετικές δημοσιεύσεις του συγγραφέα στα επιστημονικά περιοδικά:

- Αρχαιολογία και Τέχνες, 2001, τεύχος 81, σ.σ. 27-35,

- Dream Time, vol. 28, no. 1, Winter 2011, pp. 10-13, 32-34,

- NAJMS (Northern American Journal of Medical Sciences – επιστημονικό Περιοδικό της Βορείου Αμερικής για τις Ιατρικές Επιστήμες, June 2011, Volume 3. No. 6. pps 302-315).

Ας αναλύσουμε αυτή τη φαινομενικά αθώα δήλωση κάπως καλύτερα. Αν δω στον ύπνο μου ένα κόκκινο μήλο ανάμεσα σε δύο πράσινα, αυτό σημαίνει ότι στην πρόσφατη πραγματικότητα, πριν από το όνειρο, θα πρέπει να είχα δει κάποια εικόνα με παρόμοια χωροχρονική δομή, αν και με άλλα οπτικά στοιχεία, π.χ. ένα κόκκινο ροδάκινο ανάμεσα σε δύο πράσινα.

Τι μπορεί να σημαίνει για τον καθένα αυτή η πολύ σημαντική παρατήρηση; Για τον συγγραφέα του παρόντος σήμαινε πρώτα και οπωσδήποτε το οφθαλμοφανές και αυτονόητο, ότι σίγουρα στο όνειρο αναπαράγονται παρόμοιες χωροχρονικές δομές κάποιας πρόσφατης πραγματικότητας με άλλες (συμβολικές) εικόνες.

Από εκεί άρχισαν τα «γιατί;», τα οποία δεν είχαν τέλος. Έπρεπε να έχουν όμως όλα απόλυτη λογική συνέπεια. Όλη η απέραντη πραγματικότητα έπρεπε να γίνει λογικά κατανοητή με τέτοιον τρόπο, που το όνειρο να συμβαίνει πολύ λογικά ακριβώς όπως το είπαμε. Για να δεχτούμε, δηλαδή, πως συμβαίνει το όνειρο οφείλουμε πρώτα να καταλάβουμε και να δεχτούμε πως συμβαίνει η πραγματικότητα και οι απαντήσεις, για τον τρόπο που συμβαίνει η πραγματικότητα, είναι όλες αυτές που δόθηκαν στο πρώτο μέρος του παρόντος. Ότι κεντρική λειτουργική αιτία της πραγματικότητας και όλων των άπειρων εκφάνσεών της είναι η ενέργεια, ακόμη και για τον τρόπο που συμβαίνει το όνειρο.

Πώς (και γιατί) συμβαίνει το όνειρο

Σύμφωνα με όλες αυτές τις λογικές που αναφέραμε αναλυτικά ως εδώ, το όνειρο συμβαίνει για να διορθώσει η ψυχή τη στάση της απέναντι στη διέγερση από κάποιο αισθητήριο υλικό που δεν μπόρεσε ή δεν θέλησε να δει ή να αντιληφθεί σωστά στην πραγματικότητα της πρόσφατης εγρήγορσης. Παρά τους φόβους και τα διαφορετικά φαινόμενα, το όνειρο είναι ένα ψυχικός μηχανισμός στην υπηρεσία της ψυχής, γιατί παίζει έναν πολύ σημαντικό αυτόματο ρόλο στον τρόπο που η ψυχή διαχειρίζεται την ενέργεια για να επανακάμψει στην αταραξία.

Η αταραξία

Ορίσαμε την αταραξία της ψυχής ως την κατάσταση που φανερώνει ότι η ψυχή μας είναι σε αγαστό ισοζύγιο και αρμονία με κάθε ενέργεια γύρω μας και μέσα μας, μεταξύ των διάφορων ψυχικών κέντρων. Το πρόβλημα, δηλαδή, ξεκινά με την αντιδιαστολή της ψυχής από την ενέργεια, κάτι που συμβαίνει όταν η ψυχή μας αντιμετωπίζει πρόβλημα να δει μια εικόνα, επειδή δεν μπορεί (σκοτάδι, ταχύτητα ή όποια άλλη ασάφεια κ.λ.π.) ή δεν θέλει (ασχήμια, ανηθικότητα ή όποια άλλη ενόχληση κ.τ.λ.). Τότε η ψυχή μας παίρνει απόσταση από τα πράγματα, κάτι που δημιουργεί μέσα της μια θυμική ένταση, η οποία παραμένει εκεί μέχρι το επόμενο όνειρο, όταν το εκκρεμές αυτό θυμικό δυναμικό ενεργοποιείται ξανά (όλοι γνωρίζουμε ότι στα όνειρά μας υπάρχουν έντονα συναισθήματα) και ενεργοποιεί ανάλογες παραστάσεις από τη μνήμη (όλοι γνωρίζουμε ότι τα όνειρα συμβαίνουν με παραστάσεις). Αυτό που αγνοούσαμε ήταν ότι αυτές οι παραστάσεις του ονείρου έχουν παρόμοια χωροχρονική δομή με κάποιες πρόσφατες εικόνες, που δημιούργησαν αρχικά όλα αυτά τα προβλήματα.

Γιατί;

Η ψυχή μας δέχεται άλλες εικόνες μες στο όνειρο, αλλά με τα ίδια δεδομένα χώρου και χρόνου, που είναι πολύ σημαντικό. Με τον τρόπο αυτό γίνεται δυνατό να ξανασυμβεί η ίδια απωθημένη ενέργεια, που εκκρεμεί μέσα μας, με αποκλειστικό σκοπό να δαπανηθεί και να λήξει για την ψυχή μας, η οποία επανακάμπτει στην αταραξία και στη γαλήνη.

Αυτό είναι το μέγα ζητούμενο για την ψυχή μας και στο όνειρο και στην πραγματικότητα της εγρήγορσης, γιατί η ψυχή μας είναι καλά μόνον όταν βρίσκεται σε αγαστή αρμονία με κάθε ενέργεια στο περιβάλλον. Η ψυχή μας διαχειρίζεται ενέργεια πάντα, και στην εγρήγορση και στο όνειρο, με τον ίδιο απόλυτο στόχο πάντα, την εσωτερική μας αταραξία.

Σάκης Τότλης