Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

Βιβλιοπαρουσίαση


Παρουσίαση λεξικού
(14/10/2012)



08 Οκτ. 2012 12:30

Η Ιμβριακή Ένωση Μακεδονίας-Θράκης σας προσκαλεί στην 2η παρουσίαση του βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών (2010) βιβλίου του Ξενοφώντα Τζαβάρα, Διδάκτορα Γλωσσολογίας "ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΙΜΒΡΙΑΚΟΥ ΙΔΙΩΜΑΤΟΣ: ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ – ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ".
Η παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012 (ώρα 11:30 π.μ.) στην αίθουσα εκδηλώσεων "Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α΄" της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας-Θράκης (Δημητσάνης 47, Θεσσαλονίκη, Τηλ.: 2310.989654, 2310. 936180).

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι:

Παύλος Σταματίδης, Πρόεδρος της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας-Θράκης

Γεώργιος Κομνηνάρας, Γενικός Γραμματέας της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας-Θράκης

Ξενοφών Τζαβάρας, Διδάκτωρ Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών


http://www.greek-language.gr/greekLang/portal/blog/archive/2012/10/08/4673.html


Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2012

Κὰρλ Χόπφ – Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι

Κρλ Χόπφ – Ο Σλάβοι ν λλάδι

Τὸ ἐξώφυλλο του βιβλίου «Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι», τοῦ Κὰρλ Χόπφ, σὲ μετάφραση Φραγκίσκου Ζαμβάλδη καὶ ἐπανέκδοση τὸ 1981 τοῦ Νότη Καραβία.

Ἀποστομωτικὴ ἀπάντηση στὴ θεωρία Φαλμεράιερ

Μὲ τὸ βιβλίο του «Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι» & Γερμανὸς ἱστορικὸς Κὰρλ Χὸπφ ἀνασκευάζει τὴ γνωστὴ θεωρία περὶ πανσλαβισμοῦ τὸν συμπατριώτη του.

Δὲν εἶχε προλάβει, καλὰ-καλά, νὰ πνεύσει ὁ ἀέρας τῆς ἐλευθερίας στὴν τουρκοκρατούμενη Ἑλλάδα καὶ μία τολμηρὴ θεωρία γιὰ τὴν καταγωγὴ τῶν νεοελλήνων, διατυπωμένη ἀπὸ τὸν Γερμανὸ ἱστορικὸ Φαλμεράιερ, ξεσήκωσε τὴν ἀγανάκτηση ἡμῶν, τὴν ἀγαλλίαση τῶν πανσλαβιστῶν, τὶς ὑποψίες τῶν διπλωματῶν καὶ τὴν ἔκπληξη τῆς Εὐρώπης. Ἡ θεωρία, ἡ ὁποία πρέσβευε τὴν ὁλοσχερῆ ἐξόντωση τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τὸν πανσλαβισμὸ τῶν πατρίων ἐδαφῶν, ἀπορρίφθηκε ἀπὸ τὸ ἐθνικό μας αἴσθημα ἀλλὰ στὴν ὑπόλοιπη Εὐρώπη διαδόθηκε καὶ ρίζωσε στὴν κοινὴ γνώμη. Ἕνας ἀπὸ τοὺς λόγιους τῆς ἐποχῆς ποὺ πάλεψαν αὐτὴν τὴν ἄποψη περιστέλλοντας στὰ ἀληθινὰ ὅρια τὶς σλαβικὲς ἐποικίσεις στὴν Ἑλλάδα ἦταν ὁ σχεδὸν ἄγνωστος στὴ χώρα μας Γερμανὸς ἱστορικὸς Κάρολος Χόπφ.

Τὸ ἔργο του «Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι – Ἀνασκευὴ τῶν θεωριῶν Φαλμεράιερ» μεταφράστηκε στὰ ἑλληνικὰ ἀπὸ τὸν καθηγητὴ Φραγκίσκο Ζαμβάλδη τὸ 1872 στὴ Βενετία, ὅπου καὶ τυπώθηκε στὸ τυπογραφεῖο «Il Tempo». Ἀνατυπώθηκε στὴν Ἀθήνα ἀπὸ τὸν Διονύσιο Νότη Καραβία τὸ 1981 στὴ σειρὰ «Βιβλιοθήκη Ἱστορικῶν Μελετῶν», ἐνῷ τὸ ἴδιο ἔργο πρόκειται νὰ κυκλοφορήσει αὐτὲς τὶς μέρες (1995) ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις Λιβάνη μεταγλωττισμένο στὴ δημοτικὴ ἀπὸ τὸν φιλόλογο κ. Γιῶργο Κουτσουνέλο.

Ὁ ἴδιος, στὸν πρόλογό του, μιλάει τόσο γιὰ τὴ δίτομη ἔκδοση τοῦ ἔργου τοῦ Φαλμεράιερ (Βιέννη, 1830 -1836) ὅσο καὶ τὴ νηφάλια καὶ ἀποστομωτικὴ (ἀλλὰ ἀγνοημένη ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ διανόηση) ἀπάντηση τοῦ Χόπφ.

Ποῦ στηρίχθηκε ὁ Φαλμεράιερ

«Τὸ 1830 καὶ τὸ 1836 κυκλοφόρησαν ἀντίστοιχα οἱ δυὸ τόμοι ἑνὸς συγγράμματος ποὺ προκάλεσε σοβαρὲς ἀντιδράσεις στὴν Εὐρώπη, ἀγαλλίαση στοὺς πανσλαβιστὲς καὶ ὀργὴ στὸ νεοσύστατο ἀκόμη ἑλληνικὸ κρατίδιο, ποὺ μόλις εἶχε βγεῖ νικηφόρο ἀπὸ τὴ Μεγάλη Ἐπανάσταση μὲ τὴν ὁποία τερματίστηκαν τέσσερις αἰῶνες σκλαβιᾶς στὸν ὀθωμανικὸ ζυγό. Ἦταν τὸ βιβλίο ποὺ εἶχε γράψει τὸ 1829 ὁ πολυμαθέστατος Γερμανὸς ἱστορικὸς Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράιερ (1790 στὸ σημερινὸ ἰταλικὸ Τιρόλο-1861 στὸ Μόναχο) μὲ τίτλο «Ἱστορία τῆς χερσονήσου τοῦ Μωρέως κατὰ τὸν μεσαίωνα».

Στὸ ἔργο του αὐτὸ ὁ Γερμανὸς καθηγητὴς ὑποστήριξε, μὲ δυὸ λόγια, ὅτι οἱ νεώτεροι Ἕλληνες δὲν ἔχουν καμιὰ σχέση μὲ τοὺς ἀρχαίους, ἀλλὰ ὁδηγήθηκε στὰ λανθασμένα συμπεράσματά του βασιζόμενος σὲ ἀμφίβολες ἱστορικὲς πηγές, ὁρισμένες μάλιστα ἀπὸ τὶς ὁποῖες παρερμήνευσε μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἅρμοζε σὲ ἕνα στέλεχος τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μονάχου.

Οἱ Βυζαντινοὶ ἱστορικοὶ ποὺ ἔδωσαν στὸν Φαλμεράιερ τὰ ὅπλα γιὰ νὰ καταλήξει στὰ ἀπαράδεκτα συμπεράσματά του ἦταν ὁ Εὐάγριος καὶ ὁ Μένανδρος (6ος μ.Χ. αἰῶνας), ὁ Στράβων, ὁ Μιχαὴλ ὁ Σῦρος καὶ ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος ΣΤ´ ὁ Πορφυρογέννητος (10ος αἰῶνας), τῶν ὁποίων ὅμως οἱ ἀφηγήσεις ἑρμηνεύθηκαν ἐντελῶς ἐσφαλμένα, ὅπως θὰ ἀποδείξει λίγο ἀργότερα τόσο ὁ Κὰρλ Χὸπφ ὅσο καὶ πολλοὶ ἄλλοι Ἕλληνες καὶ ξένοι ἱστορικοί.

Ἀκόμη, ὁ Γερμανὸς συγγραφέας βασίστηκε στὸ ἔργο ἑνὸς ἀνωνύμου με τίτλο «Περὶ κτίσεως τῆς Μονεμβασίας Χρονικό», ἀλλὰ ἀγνόησε τὸ «Χρονικὸ τοῦ Μωρέως» καὶ τὶς μαρτυρίες τοῦ Ἀθηναίου ἱστορικοῦ Λαόνικου Χαλκοκονδύλη (15ος αἰῶνας), ποὺ ἀναφέρουν ὅτι οἱ σλαβικὲς νησῖδες στὴν Ἑλλάδα ἀφομοιώθηκαν γρήγορα καὶ δέχτηκαν τὴν πολιτιστικὴ καὶ ἐθνικὴ ἐπιρροὴ τῶν Ἑλλήνων.

Μὲ τὴν ἀνασκευὴ τῶν θεωριῶν τοῦ Φαλμεράιερ ἀσχολήθηκε πρῶτος ὁ Κωνσταντῖνος Παπαρρηγόπουλος τὸ 1846 στὴ μελέτη του «Ἡ ἑλληνικὴ γνώμη περὶ τοῦ συστήματος τοῦ Φαλμεράιερ», ἐνῷ παράλληλα δέχτηκε τὸ ἐρέθισμα γιὰ τὴ συγγραφὴ τῆς μνημειώδους «Ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους» ποὺ ὁλοκλήρωσε στὸ διάστημα 1865-1870. Ἄλλοι σημαντικοὶ ἱστορικοὶ ποὺ ἀπέδειξαν τὸ ἀβάσιμο τῶν θεωριῶν τοῦ Γερμανοῦ καθηγητῆ ἦταν ὁ Σλοβένος γλωσσολόγος Β. Κόπιταρ (1830), ὁ Βαυαρὸς Φ. Τίρς (1842) καὶ οἱ Γερμανοὶ Τσινκάιζεν, Σμίντ, Χὸπφ (1870), Βάιγκαντ καὶ Στατμίλερ (1945). Οἱ Ἕλληνες ἐπιστήμονες ποὺ ἀντέκρουσαν τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ Φαλμεράιερ ἦσαν (ἐκτὸς φυσικά του Κ. Παπαρρηγόπουλου) ὁ Γ. Δάρβαρις, ὁ Ἀν. Λευκίας-Γεωργιάδης, ὁ Γ. Σουρμελῆς, ὁ Διονύσιος Ζακυθηνός, ὁ Γ. Βελουδῆς, ὁ Κ. Δημαρᾶς, ὁ Δ. Δημόπουλος (στὸ ἔξοχο βιβλίο του «Ἡ καταγωγὴ τῶν Ἑλλήνων», ἔκδ. 1994) καὶ ἀρκετοὶ ἄλλοι.

Στὴν Ἑλλάδα οἱ κινητοποιήσεις ὑπῆρξαν ἄμεσες καὶ οἱ ἀντιδράσεις βίαιες. Ὅταν μάλιστα ὁ Φαλμεράιερ ἐπισκέφθηκε τὴν Ἀθήνα τὸ 1842 ὑπῆρξε ἀντικείμενο ὕβρεων καὶ λοιδορισμῶν ἀπὸ τὶς ἐφημερίδες καὶ τοὺς κατοίκους τῆς πόλης. Τὸ 1870 ὅμως ὁ Κὰρλ Χὸπφ ἔγραψε τὴν Ἑλληνικὴ Ἱστορία του, μὲ τὴν ὁποία ἀποδεικνύεται ἡ ἀδιάλειπτη ὕπαρξη τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους στὰ πατρογονικά του χώματα, πιστοποιεῖται ἡ γνησιότητα τῆς καταγωγῆς τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους προγόνους τους καὶ ἐπιβεβαιώνεται ἡ συνέχεια τῆς ἐθνικῆς παράδοσης μεταξὺ ἀρχαίας καὶ νεώτερης Ἑλλάδας».

Τί γράφει ὁ Κὰρλ Χόπφ

Παραθέτουμε ἀποσπάσματα τοῦ βιβλίου «Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι» ἀπὸ τὴ μετάφραση τοῦ 1872, τοῦ Φραγκίσκου Ζαμβάλδη:

«…ὁ Φαλλμεράυερ ἐξαίρει καὶ ἀντιγράφει μόνον τὸ μέρος ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τὴν κατάκτησιν τῆς χώρας ὑπὸ τῶν Ἀβάρων ἢ τῶν Σκλαβηνῶν, ὥσπερ κατόπιν ἐξαίφνης ὀνομάζονται, παραλείπει δὲ παντάπασιν καὶ ἐπίτηδες ἀποσιωπᾷ τὸ τέλος τὸ περὶ τῆς αὐτῶν ἐκριζώσεως (ἐπειδὴ οὐδὲν ἄλλο σημαίνει τὸ «ἠφάνισεν»)! Θὰ ἔπραττε βέλτιον, τουλάχιστον θὰ ἐποιεῖτο περὶ πλείονος τὴν ἱστορικὴν ἀλήθειαν ἢ τὴν ἐαυτοῦ σλαβικὴν θεωρίαν ἐξετάζων κριτικῶς τὰ ἐν τῷ χρονικῷ) περιεχόμενα· ἀλλ᾿ ἐπειδὴ αὐτὸς μὲν ἐκ προθέσεως, τὸ παρέλιπεν, οἱ δὲ ὀπαδοὶ αὐτοῦ ἠρκέσθησαν εἰς ὅ,τι αὐτὸς ἐπήνεγκεν, ἡμεῖς πρέπει νῦν νὰ ἐξετάσωμεν ἐξαύθις καὶ συζητήσωμεν τὴν ἐποχὴν καὶ τὰς πηγὰς ταύτης τῆς εἰδήσεως…

… Ἂν οὖν διὰ τούτων τῶν σλαβικῶν ἐποικήσεων σταγόνες τινὲς σκυθικοῦ αἵματος ἐνδέχεται νὰ ρέωσιν εἰς τὰς φλέβας ἐκείνων, οἵτινες θεωροῦσιν ἑαυτοὺς ὡς ἰθαγενεῖς ἀπογόνους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων, αὐτὸ τὸ μίγμα εἶναι βεβαίως μικρόν.

Μετά τινας ἀνθρώπων γενεᾶς τὸ σλαβικὸν στοιχεῖον ἠφανίσθη ὑπὸ τοῦ κατά τε τὴν ποσότητα καὶ τὸ πνεῦμα ὑπερέχοντος ἑλληνικοῦ· μόνον τὰ ὀνόματα τῶν χωρίων αὐτῶν, ὡς οἱ κάτοικοι θὰ ἀνίχνευον δυσκόλως τὴν γενεαλογίαν εἰς τοὺς Σλάβους τῆς θ´ ἑκατονταετηρίδος, καὶ τύποι τινὲς ἀναντιρρήτως σλαβικοὶ ἐνθυμίζουσι τὸ μίγμα τοῦ ἑλληνικοῦ αἵματος μετὰ τοῦ σλαβικοῦ, ὅπερ διετηρήθη μέχρι τοῦδε ἄμικτον, πλὴν τῶν Τζακόνων (τῶν ἀρχαίων τούτων Ἑλλήνων καὶ Πελασγῶν τοῦ Φαλλμεράυερ καὶ ἄλλων!) (163).

Διὰ τῶν εἰρημένων ἡ θεωρία τοῦ Φαλλμεράυερ ἔπρεπε νὰ περιορισθῇ ἐντὸς τοῦ ἁρμοδίου μέτρου· ναὶ μὲν ὑπῆρξαν σλαβικοὶ ἐποικήσεις ἐν τῇ ἑλληνικῇ ἠπείρω, ἀλλ᾿ οὔτε πανσλαβισμὸς οὔτε ὁλοσχερὴς ἐξόντωσις τοῦ ἑλληνισμοῦ»…

Ποιὸς εἶναι ὁ Κὰρλ Χόπφ

Γερμανὸς ἱστορικὸς μὲ πλούσιο καὶ σημαντικὸ συγγραφικὸ ἔργο. Τὸ μεγαλύτερο πάθος τῆς σύντομης ζωῆς του -πέθανε σὲ ἡλικία 41 ἐτῶν- (1832 – 1873) ἦταν ἡ μελέτη τῆς μεσαιωνικῆς ἱστορίας καὶ ἰδιαίτερα τῆς ἱστορίας τῆς Μεσαιωνικῆς καὶ Φραγκοκρατούμενης Ἑλλάδας. Σπούδασε στὸ πανεπιστήμιο τῆς Βόννης, ὅπου σὲ ἡλικία 23 μόλις ἐτῶν ἔγινε ὑφηγητὴς τῆς ἱστορίας γιὰ τρία χρόνια. Παράλληλα, ταξίδεψε στὴν Ἰταλία καὶ τὴ χώρα μας, μὲ ὑποτροφία τῆς πρωσικῆς κυβέρνησης.

Στὴ συνέχεια διορίστηκε τακτικὸς καθηγητὴς τοῦ Γκράισβαλτ καὶ μετέπειτα τῆς Κενιξβέργης, ὅπου διετέλεσε καὶ ἔφορος τῆς Βασιλικῆς Βιβλιοθήκης.

Τὰ πορίσματα τῶν ἐργασιῶν καὶ τῶν μελετῶν του δημοσιεύθηκαν σὲ διάφορα γερμανικὰ ἐπιστημονικὰ περιοδικά. Τόμους ὁλόκληρους ἀποτελοῦν οἱ μελέτες του, οἱ περισσότερες ἀπὸ τὶς ὁποῖες βρίσκονται καταχωρημένες στὰ πρακτικά της Ἀκαδημίας τῶν Ἐπιστημῶν στὴ Βιέννη καὶ στὴν ἐγκυκλοπαίδεια τῶν Ἒρς καὶ Γκοῦβερ. Δυὸ τόμοι τῆς ἐγκυκλοπαίδειας αὐτῆς (85ος καὶ 86ος) περιλαμβάνουν τὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας κατὰ τοὺς μεσαιωνικοὺς χρόνους, ἔργο ἐξ ὁλοκλήρου τοῦ Καρόλου Χόπφ, ποὺ ἀποτελεῖ πολύτιμη πηγὴ κάθε ἐργασίας γύρω ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ μεσαιωνικὴ ζωή. Ἀλλὰ αὐτοτελῆ ἱστορικὰ ἔργα του εἶναι: ὁ «Ἱστορικὸς καὶ Γενεαλογικὸς Ἄτλας», ἡ «Μετανάστευσις Τσιγγάνων εἰς Εὐρώπην», τὰ «Ἑλληνορρωμανικὰ χρονικά», κ.ἄ.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Καθημερινή της Κυριακής, στις 19 Φεβρουαρίου 1995

Το πήραμε από εδώ:



Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2012

Nέα βιβλία


Απρονοησία και Νέμεση

ελληνική κρίση 2001-2011

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

Έκδοση της Athens Review of Books

Η ελληνική κρίση μέσα από τις σελίδες της Athens Review of Books. 45 δοκίμια από 33 γνωστούς επιστήμονες για τη δεκαετία 2001-2011 της κίβδηλης ευμάρειας, όπου μεσουράνησε ο οίστρος της ακολασίας. «Ακολασίας» με όλες τις σημασίες της λέξης, δηλαδή τόσο την ατιμώρητη διασπάθιση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και των δανείων, του δημόσιου πλούτου, όσο και την ασωτία, τον εκμαυλισμό, τις επιδιώξεις άκοπου πλουτισμού, αλλά και κατασυκοφάντησης της επιχειρηματικότητας, των δημιουργικών δυνάμεων και δραστηριοτήτων, φαινόμενα που εν γένει εντάσσονται σε έναν –καβαφιστί– εθνικό βίο ενήδονο και ακαλαίσθητο, δηλαδή στο καθεστώς του Υπαρκτού Λαϊκισμού στη χώρα και στα μυαλά των ανθρώπων κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο, ιδίως μετά το 1981.

Γράφουν οι:

ΤΑΣΟΣ ΑΒΡΑΝΤΙΝΗΣ • ΚΩΣΤΑΣ ΑΖΑΡΙΑΔΗΣ • ΤΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗMΗΤΡΗΣ ΒΑΓΙΑΝΟΣ • ΜΑΝΩΛΗΣ ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ • ΠΑΝΑΓΗΣ ΒΟΥΡΛΟΥΜΗΣ • ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΗΣ • ΓΙΩΡΓΟΣ Β. ΔΕΡΤΙΛΗΣ • ΑΡΙΣΤΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ • ΜΙΧΑΗΛ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ • ΧΡΥΣΑΦΗΣ Ι. ΙΟΡΔΑΝΟΓΛΟΥ • ΠANAΓIΩTHΣ Κ. IΩAKEIMIΔHΣ • ΓΙΑΝΝΗΣ Μ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ • ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ • ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΗΞΟΥΡΙΩΤΗΣ • ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ • ΜΑΝΟΣ ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ • ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ • ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΩΤΗΣ • ΝΙΚΟΣ ΜΟΥΖΕΛΗΣ • ΣΙΜΟΣ ΜΠΕΝΣΑΣΣΩΝ • ΜΙΡΑΝΤΑ ΞΑΦΑ • ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ • ΑΘAΝΑΣΙΟΣ Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ • ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΠΑΣΣΙΑΣ • ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Α. ΠΙΣΣΑΡΙΔΗΣ • ΘΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ • ΤΖΟΡΤΖ ΣΟΡΟΣ • ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΡΑΟΣ • ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ • ΠΛΑΤΩΝ ΤΗΝΙΟΣ • ΛΟΥΚΑΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ • ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΛΙΑΣΟΣ • ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΑΛΙΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Το πρώτο τεύχος της Athens Review of Books κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο 2009, καθώς ξεσπούσε η ελληνική κρίση. Ο μεγάλες ανατροπές που ακολούθησαν εξηγούν την αιτία που οδήγησε την ΑRB να αφιερώσει σημαντικό μέρος του ενδιαφέροντός της στα οικονομικά. Δυόμισι χρόνια αργότερα έχει σχηματιστεί ένα corpus δεκάδων δοκιμίων που προσφέρουν μια συνεκτική αφήγηση και εξήγηση του πώς φτάσαμε εδώ, αλλά και πού μπορούμε να πάμε από εδώ και πέρα.
Σαράντα πέντε (45) από αυτά συναπαρτίζουν τον ανά χείρας τόμο και έχουν έναν κοινό παρονομαστή: την πρωτοφανή οικονομική και πολιτιστική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας. Οι 33 συγγραφείς τους είναι γνωστοί επιστήμονες, ενώ ορισμένοι από αυτούς έχουν αναλάβει κατά το παρελθόν και θέσεις ευθύνης, και επομένως μιλούν εκ πείρας. Ο αναγνώστης λοιπόν του συλλογικού τόμου έχει τη δυνατότητα να συγκρίνει τα στοιχεία, τις διαπιστώσεις, τα συμπεράσματα και τις προτάσεις αυτών των αναλυτών με τα όσα απατηλά και σεσοφισμένα διισχυρίζεται το πολιτικό μας σύστημα εξουσίας προκειμένου να εξαπατήσει για μια ακόμη φορά τον ελληνικό λαό και να αποσείσει τις δικές του βαρύτατες ευθύνες για τη βασανιστική πραγματικότητα την οποία βιώνουν και θα συνεχίσουν να βιώνουν για πολλά ακόμη χρόνια οι Έλληνες πολίτες. Από αυτή τη σύγκριση προκύπτει αβίαστα και το κεντρικό νόημα του τόμου, που δεν είναι άλλο από τη διαπίστωση αυτής ακριβώς της εξαπάτησης.
Το σύστημα εξουσίας στην Ελλάδα συγκροτείται από μία ανίερη συμμαχία ολιγαρχικής κοπής: βουλευτές και κομματάρχες, που ψωμίζονται από τον δημόσιο κορβανά, μιντιακά διαπλεκόμενοι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, συντεχνιακά και συνδικαλιστικά κυκλώματα, μέσα μαζικής «ενημέρωσης» και αποχαυνωμένοι πολίτες, νεποτισμός και τυχοδιωκτισμός, εν ολίγοις coincidentia oppositorum, με άλλα λόγια: συνεργία των άκρων προς ίδιον όφελος. Θα ήταν ασυγχώρητη αφέλεια να νομίσει κάποιος ότι το σύστημα αυτό δεν έχει αναπτύξει στον μέγιστο βαθμό το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Και τώρα ακόμη που η απάτη αποκαλύφθηκε, η φενάκη έπεσε στο έδαφος, η φούσκα έσκασε, το σύστημα ελίσσεται με μαεστρία, διαχέει την ευθύνη στους ξένους «τοκογλύφους» και στο σύνολο του πληθυσμού («Μαζί τα φάγαμε!»). Το πιο καταπληκτικό λοιπόν κατόρθωμα του ελληνικού συστήματος εξουσίας είναι πως έχει καταφέρει, στη συνείδηση υψηλού ποσοστού της κοινής γνώμης, να μεταφέρει σε άλλους μεγάλο μέρος από τις δικές του ευθύνες για όσα συνέβησαν και συμβαίνουν, και προπαντός στους διεθνείς χρηματοδότες μας.
Μελετώντας τα κείμενα αυτού του τόμου ο αναγνώστης θα βρει τα οικονομικά στοιχεία και δεδομένα που αποδεικνύουν τον ισχυρισμό αυτό. Θα προσεγγίσει τα πραγματικά αίτια της χρεοκοπίας της Ελλάδας το 2009-2010 και θα διαπιστώσει πως το μύθευμα το οποίο πιστεύει ικανό μέρος των συμπολιτών μας, ότι «συνωμότησαν εναντίον μας οι οίκοι και οι αγορές», είναι και παιδαριώδες και ανόητο. Το μύθευμα αυτό επικαλούνται για ευνόητους λόγους όσοι δανείστηκαν 300 δισ. ευρώ και δημιούργησαν ετήσιο έλλειμμα 36 δισ. ευρώ (με ΑΕΠ τότε 230 δισ. ευρώ) και αντίστοιχο αστρονομικό έλλειμμα ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Πάντως οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η ελληνική κρίση έχει τη «μοχθηρία» να κρύβει διδάγματα ακόμη και για τους δογματικούς λάτρεις των αγορών.[1]
Ο νηφάλιος λοιπόν αναγνώστης θα διαπιστώσει πως ουδέποτε ήρθαν «τοκογλύφοι για να μας πάρουν τον εθνικό μας πλούτο». Τοκογλύφος είναι αυτός που σου ζητά μεγαλύτερο επιτόκιο την ώρα που εσύ έχεις ανάγκη. Αντιθέτως, μας ζήτησαν το μισό επιτόκιο από αυτό της αγοράς. Και μετά, ενώ το επιτόκιο της αγοράς εκτοξεύθηκε στο 30%, εκείνοι μας το κατέβασαν στο 3,5%. Όσο δηλαδή δανείζεται σήμερα η Γαλλία και το μισό σχεδόν απ’ ό,τι δανείζεται η Ιταλία. Οι Ευρωπαίοι μάς δάνεισαν με όρους ευνοϊκούς, όχι γιατί είναι υπεράνω χρημάτων, αλλά επειδή στάθμισαν το κόστος της ελληνικής χρεοκοπίας για το κοινό νόμισμα και τις αρνητικές επιπτώσεις που θα είχε αυτή η εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Ιδέα. Η απόφασή τους ελήφθη μάλλον ψυχρά, ως συνισταμένη των συμφερόντων τους και βάσει των πολιτικών δεδομένων που αντιμετώπιζαν.
Θα διαπιστώσει ακόμη ότι και η τρόικα έχει μερίδιο ευθύνης για την αποτυχία του προγράμματος, γιατί δεν επέμενε στην υλοποίηση του μνημονίου το οποίο η ίδια είχε υπαγορεύσει.[2] Αντιθέτως μάλιστα υπέκυψε στις αντιδράσεις των δύο κομμάτων εξουσίας που προσπάθησαν επιτυχώς μέχρι τώρα να διατηρήσουν τους μηχανισμούς τους στον δημόσιο τομέα, στους οργανισμούς και στις ΔΕΚΟ. Συναρωγός των δύο κομμάτων στάθηκε η κρατικοδίαιτη αριστερά –γιατί κι αυτή συμμετείχε κατά το ποσοστό της στη νομή της εξουσίας–, τόσο η δογματική όσο και η δήθεν αντιεξουσιαστική, αλλά και η ψευδοεκσυγχρονιστική.
Δυστυχώς ο τόμος αυτός προοιωνίζεται αλλά δεν μπορεί να απαντήσει στο καίριο ερώτημα: θα επιβιώσει τελικά το φαυλεπίφαυλο πολιτικό μας σύστημα εξουσίας; Ή θα επικρατήσει ο βασικός νόμος πως μπορείς να εξαπατάς πολλούς ανθρώπους για λίγο καιρό, αλλά δεν γίνεται να εξαπατάς τους πάντες για τον αιώνα τον άπαντα; – κι έχουμε την εντύπωση ότι διακρίνεται μέσα στο βαθύ σκότος μια αχτίδα φωτός.
Η κατάταξη των άρθρων είναι θεματική, ωστόσο στο τέλος του τόμου υπάρχει πλήρες ευρετήριο με τη χρονολογική σειρά όλων των δημοσιευθέντων δοκιμίων (και όσων δεν περιλαμβάνονται στον τόμο). Για να μην καταστεί ανοικονόμητος (μέγα βιβλίον μέγα κακόν) παραλείψαμε με λύπη ορισμένα σχετικά κείμενα, σημειώνοντας πάντως τον τίτλο και το τεύχος στο οποίο δημοσιεύθηκαν ώστε να τα βρει εύκολα στο αρχείο του περιοδικού ο αναγνώστης. Από τα editorial επιλέχθηκαν τα πιο παρεμβατικά και αρκούντως αιχμηρά, όπως για παράδειγμα το ανοιχτό γράμμα προς την Τρόικα.[3] Όσα επισημαίναμε τότε καταβάλλονται προσπάθειες να γίνουν όπως όπως πράξη σήμερα, αλλά και να εξαιρεθούν σκανδαλωδώς αυτά που αφορούν τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ και την παρασιτική εφημεριδοσύνη, τον ακρογωνιαίο λίθο του φαυλοκρατικού συστήματος εξουσίας (π.χ. αγγελιόσημο, δημοσίευση ισολογισμών, ΕΡΤ κ.ά.). Με την ίδια παρρησία, έξι μήνες αργότερα, δημοσιεύσαμε το “We have the Troika we deserve!”.
Η κυκλοφορία των λεγόμενων μέσων μαζικής «ενημέρωσης» διαρκώς συρρικνώνεται και τα ίδια απαξιώνονται στην ελληνική κοινωνία ή/και κλείνουν. Δεν είναι πάντοτε ποταπό συναίσθημα να χαίρεσαι όταν συμβαίνουν τέτοιες «απώλειες». Η καταβαράθρωση της ακροαματικότητας των ΜΜΕ και της κυκλοφορίας των εφημερίδων μάς προξενεί λύπη γιατί πολλοί άνθρωποι μένουν άνεργοι, αλλά και κάποια ικανοποίηση γιατί ορισμένα απ’ αυτά τα μέσα και οι «λειτουργοί» τους [sic] έχουν κακουργήσει ως συνεργοί του συστήματος εξουσίας.
Ευχαριστώ από καρδιάς τους συνεργάτες του τόμου που με την επιστημοσύνη και την παρρησία τους φώτισαν πολλές σκοτεινές πτυχές της παρελθούσας δεκαετίας της κίβδηλης ευμάρειας, όπου μεσουράνησε ο οίστρος της ακολασίας. «Ακολασίας» με όλες τις σημασίες της λέξης, δηλαδή τόσο την ατιμώρητη διασπάθιση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και των δανείων, του δημόσιου πλούτου, όσο και την ασωτία, τον εκμαυλισμό, τις επιδιώξεις άκοπου πλουτισμού αλλά και κατασυκοφάντησης της επιχειρηματικότητας, των δημιουργικών δυνάμεων και δραστηριοτήτων, φαινόμενα που εν γένει εντάσσονται σε έναν –καβαφιστί– εθνικό βίο ενήδονο και ακαλαίσθητο, δηλαδή στο καθεστώς του Υπαρκτού Λαϊκισμού στη χώρα και στα μυαλά των ανθρώπων κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο, ιδίως μετά το 1981. Η συμβολή του Πλάτωνα Τήνιου και στον τόμο αυτόν και στο εκδοτικό μας εγχείρημα στο σύνολό του είναι σημαντική. Τέλος, αλλ’ όχι έσχατα, πρέπει να ευχαριστήσουμε τους αναγνώστες που αγκάλιασαν το εγχείρημα της ARB.

— Μανώλης Βασιλάκης

[1] Στο καίριο ερώτημα «γιατί οι αγορές δεν αντέδρασαν εγκαίρως;», η απάντηση ότι τα ακριβοπληρωμένα στελέχη των επενδυτικών τραπεζών, κυρίως αλαζονικοί και άπληστοι νεαροί, δεν αντελήφθησαν την έκταση του εκτροχιασμού, είναι πειστική ως δικαιολογία μόνο αν συνδυαστεί με τον αντίστοιχο λόγο για τον οποίο δεν αντέδρασαν εγκαίρως στην περίπτωση της Lehman και της φούσκας της αμερικανικής αγοράς ακινήτων. Εννοούμε την απληστία των διαχειριστών των τεράστιων ποσών που επενδύθηκαν στην Ελλάδα, οι οποίοι για να πάρουν τα ετήσια μπόνους τους με ή χωρίς τη συγκατάθεση των επικεφαλής των τραπεζών ανελάμβαναν τεράστια ρίσκα με την πεποίθηση ότι αν κάτι πήγαινε στραβά αυτοί θα είχαν ήδη γίνει πλούσιοι. Και τον κυνισμό όλου του συστήματος που υιοθετούσε την αρχή tοo big to fail (πολύ μεγάλος για να αποτύχει), πιστεύοντας ότι μια μεγάλη αμερικανική τράπεζα (ή στην περίπτωσή μας ένα μέλος της Ευρωζώνης) δεν θα αφεθεί ποτέ να χρεοκοπήσει. Ωστόσο, όταν οι διαχειριστές (traders) μεταστρέφονται πυροδοτούν την ανησυχία των πολλών, κι ακολουθεί το κοπάδι του Πανούργου, η φυγή όλων των μικροεπενδυτών, που τελικώς μετατρέπεται σε πανικό…
[2] Δεν αγνοούμε τις αντιρρήσεις για πιθανές εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να προβληθούν, και οι οποίες ενδεχομένως να ήσαν εφικτές στην αρχή της κρίσης. Αυτές όμως απαιτούσαν από το πολιτικό σύστημα να υλοποιήσει ταχύτατα ένα πρόγραμμα όπου θα συνυπήρχαν θεσμική ανασυγκρότηση και δραστική μείωση δαπανών και να πείσει ταυτόχρονα τους Ευρωπαίους για ένα ευρύ πρόγραμμα επενδύσεων που να εξισορροπεί την ύφεση. Ωστόσο αυτό στην αρχή του προγράμματος, με δεδομένη την πολύ κακή εικόνα της Ελλάδας στην Ευρώπη, ήταν πολιτικά ανέφικτο – και, τεχνικά, θα χρειαζόταν τουλάχιστον 1-1,5 χρόνο για να ξεκινήσει. Η βαθιά ύφεση ήταν σε κάθε περίπτωση αναπόφευκτη για σημαντικό χρονικό διάστημα.
[3] Αξίζει να σημειώσουμε ότι στο τεύχος Μαΐου 2011 είχαμε προβάλει κάπως διακριτικά στο εξώφυλλο το “Open Letter to the Troika” φοβούμενοι πιθανές αντιδράσεις των ακραίων αριστεροδεξιών, του λεγόμενου φαιοκόκκινου μετώπου. Όταν όμως το τεύχος έγινε ανάρπαστο, λίγες ημέρες μετά χρειάστηκε να το ξανατυπώσουμε, οπότε ολόκληρο το εξώφυλλο καταλάμβανε η ελληνική μετάφραση του άρθρου και ολόκληρο το οπισθόφυλλο η αγγλική εκδοχή του.


Στην «Καθημερινή της Κυριακής», δημοσιεύθηκε το ακόλουθο άρθρο του Θάνου Βερέμη σχετικά με τον τόμο «Απρονοησία και Νέμεση»:


Για την αυτογνωσία μας
Tου Θανου Bερεμη*

Oυδέν κακόν αμιγές καλού. H δημοσιονομική και κοινωνική κρίση που ζούμε προκάλεσε την πιο γόνιμη συζήτηση για το ελληνικό οικονομικό και κοινωνικό φαινόμενο από την εποχή της πρώτης μεταπολεμικής διετίας. H δυσπραγία μας, απαλλαγμένη από τη διάσπαση που προκαλούσαν στην προσοχή των ειδικών οι συγκυρίες της ανασυγκρότησης, του ανένδοτου αγώνα, της δικτατορίας και της μεταπολιτευτικής ευζωίας, μας ανάγκασε επιτέλους να εγκύψουμε στις δομικές μας αδυναμίες. O συλλογικός τόμος «Aπρονοησία και νέμεση. Eλληνική κρίση 2001-2011» (The Athens Review of Books, 2012) με επιμέλεια Mανώλη Bασιλάκη, αποτελεί κιβωτό αυτογνωσίας. Oι μελέτες που περιέχονται στον τόμο αυτό έχουν ξεπεράσει δεξιές και αριστερές αγκυλώσεις για να πουν τα πράγματα με το όνομά τους. Mερικοί από τους συνεργάτες βρέθηκαν σε δημόσιες θέσεις, ένας μάλιστα από αυτούς είναι ο σημερινός υπουργός Oικονομικών, όμως οι περισσότεροι διέφυγαν την προσοχή των πολιτικών μας ηγετών. Oλοι τους προσφέρουν τον λίθο τους για να οικοδομηθεί συστηματικά η ερμηνεία τού τι πήγε στραβά σε τούτο τον τόπο.
Πολλοί επισημαίνουν την εξάρτηση μεγάλου τμήματος της κοινωνίας από το κράτος, ώστε να σοβεί μια επικίνδυνη αντιπαράθεση των ομάδων που επωφελούνται από το status quo με εκείνους που καταβάλλουν ακέραιο το κόστος αυτής της ανωμαλίας.
Kαι ενώ σαν τους Mοιραίους του Bάρναλη περιμένουμε τον παράκλητο ηγέτη που θα μας σώσει από το σημερινό αδιέξοδο, πλησιάζουμε επικίνδυνα το ενδεχόμενο «μιας βίαιης εξαθλίωσης» (Mιχ. Mητσόπουλος, σ. 297).
Πώς όμως φθάσαμε στον σημερινό μας θανάσιμο συνδυασμό χρέους και χαμηλής ανταγωνιστικότητας; Kατά τον Aθ. Παπανδρόπουλο πρέπει να ανατρέξουμε στην πρώτη κιόλας περίοδο του ΠAΣOK όταν «εμπεδώθηκε στην Eλλάδα μια αντιδραστική τριτοκοσμική ιδεολογία...» (σ. 234). Σημειώνει ακόμα ότι κατά την περίοδο 1981-85 εισρέουν στην Eλλάδα δάνεια από ιαπωνικές κυρίως τράπεζες ύψους 50 δισ. δολαρίων, ώστε «το δημόσιο χρέος από 28% του AEΠ το 1980, να εκτιναχθεί στο 47,8% στα τέλη του 1985. Eίχε δηλαδή σχεδόν διπλασιασθεί χωρίς να γίνει στη χώρα ούτε ένα έργο» (σ. 235). Oι αυξήσεις μισθών και συντάξεων που συντελούνται κατά τη δεκαετία μετά την είσοδό μας στην Eυρωζώνη (όταν οι Γερμανοί είχαν αποκλείσει κάθε αύξηση στη δική τους οικονομία) εξηγεί το υπέρογκο κόστος των προϊόντων και των υπηρεσιών μας, ώστε να εισάγουμε πλέον τα πάντα, ακόμα και λεμόνια! Oπως σημειώνει ο Tάκης Iωακειμίδης, η κρίση στην Eλλάδα είναι καθολική «–συστημική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική– και έχει το σχήμα πυραμίδας. Στην κορυφή εκδηλώνεται η δημοσιονομική κρίση, με κύρια συμπτώματα τα γιγαντιαία ελλείμματα προϋπολογισμού (15,4%) και χρέους (150%). Kάτω βρίσκεται η οικονομική κρίση εν ευρεία εννοία, με εκφάνσεις τα ελλείμματα ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας. Kάτω από την κρίση αυτή εντοπίζεται η πολιτική - θεσμική κρίση ή η κρίση του κρατικού συστήματος... τέλος, στη βάση βρίσκεται η κρίση του πολιτιστικού προτύπου, με πολλαπλά ελλείμματα συμπεριφοράς, αντιλήψεων, στάσεων, αντιδράσεων» (σ. 92)
Aυτό που αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης αυτής της μεγάλης ιδεολογικής ποικιλίας συγγραφέων (Ξαφά, Σπράος, Mατσαγγάνης, Σκυλακάκης, Bουρλούμης, Γιαννίτσης) είναι ότι συγκλίνουν σε ορισμένα βασικά συμπεράσματα: η συντήρηση των ευνοημένων του Δημοσίου δεν αποτελεί πράξη προοδευτισμού, η συντήρηση των κλειστών επαγγελμάτων επιβαρύνει το κοινωνικό συμφέρον, η συντήρηση του πανεπιστημιακού κατεστημένου (πρυτάνεις) καταδικάζει τα AEI σε μαρασμό. Συγκλίνουν επίσης στη διαπίστωση ότι η ξεχωριστή πολιτική ιδεολογία που έφεραν τα δύο κόμματα εξουσίας, τα οποία κυβέρνησαν κατά καιρούς τη χώρα, δεν διαφοροποίησε το τελικό αποτέλεσμα. O Πλάτων Tήνιος διαπιστώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις που επιχείρησαν ήταν άτολμες και γι’ αυτό απέτυχαν (σ. 89).
O Λουκάς Tσούκαλης μεταφέρει τις συνέπειες της κρίσης στην ίδια την Eυρωπαϊκή Eνωση. «Tα μεγάλα κεκτημένα της Eυρώπης (ειρήνη, δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, κοινωνικό κράτος και ανοιχτά σύνορα), απειλούνται όσο η οικονομική κρίση βαθαίνει και το τέρας του λαϊκισμού γιγαντώνεται...» (σ. 37).
Στη χώρα μας ο λαϊκισμός δεν είναι αποτέλεσμα της κρίσης αλλά γενεσιουργός αιτία. Kαι ο μεν ΣYPIZA ως διάδοχος του βαθέος ΠAΣOK και αποδέκτης επιφανών στελεχών του, δεν κάνει ούτε προσπάθεια να κρύψει τα λαϊκιστικά ανακλαστικά του, ενώ ο κ. Kουβέλης φαίνεται να μην έχει αντιληφθεί ότι ο αγώνας του για να μη θιγούν τα συμφέροντα των ευάριθμων ευνοημένων του συστήματος, αποτελεί απλώς σκάνδαλο παλαιοκομματικού τύπου.
Tο ΠAΣOK, εξάλλου, ακόμα και το καλοκαίρι του 2010 που υποτίθεται ότι φρόντιζε να νομοθετήσει για τη σωτηρία της χώρας, δεν παρέλειψε «την πρόωρη συνταξιοδότηση προνομιούχων κατηγοριών με αυξημένο πλασματικό χρόνο και άρα διογκωμένα τα ελλείμματα που αποτελούν βασικό λόγο της αποτυχίας μείωσης των δαπανών και των ελλειμμάτων του 2011 και του 2012...» (Σκυλακάκης, σ. 333). Aυτή και άλλες αδικίες εις βάρος της πλειοψηφίας των μη ευνοημένων του συστήματος (συμπεριλαμβανομένου και του ενός και κάτι εκατομμυρίου ανέργων του ιδιωτικού τομέα) δεν εξασφάλισαν ευτυχώς την εκλογική επιτυχία στα δύο μεγάλα κόμματα. O τόμος αυτός αποτελεί εγερτήριο σάλπισμα για όσους απεργάζονταν χωρίς να το αντιλαμβάνονται τη μαύρη τρύπα της σημερινής κρίσης - δεξιούς και αριστερούς.

*O κ. Θάνος Bερέμης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Aθηνών.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_26/08/2012_493559


Δευτέρα 1 Οκτωβρίου 2012

Tο νέο ebook του δημοσιογράφου Δημ. Στεργίου "Στη Φυλακή"


Tο νέο ebook του δημοσιογράφου Δημ. Στεργίου

Κυκλοφορεί το νέο ebook του δημοσιογράφου Δημήτρη Στεργίου "Στη Φυλακή" με αποκαλυπτικά ντοκουμέντα για το πώς «φαγώθηκαν» 1,3 τρισ. ευρώ από το 1981 έως σήμερα.

Διαβάστε το αποκαλυπτικό ebook του δημοσιογράφου Δημήτρη Στεργίου "Στη Φυλακή" που μόλις κυκλοφόρησε με ντοκουμέντα για ευθύνες των πολιτικών, των εκάστοτε κυβερνήσεων, των εκάστοτε αντιπολιτεύσεων, που οδήγησαν σιγά – σιγά τη χώρα και τα ελληνικά νοικοκυριά στη χρεοκοπία...

«Στη Φυλακή», λοιπόν, όλοι (κι όταν λέμε όλοι εννοούμε ΟΛΟΙ). Ένα νέο βιβλίο - κατηγορητήριο με ηχηρά διαχρονικά στοιχεία από το προσωπικό αρχείο ως συμβολή στη σημερινή συζήτηση για τις ευθύνες των πολιτικών, που ποδοπατούσαν προκλητικά όλους τους οικονομικούς νόμους. Και οι τελευταίοι, φιλέκδικοι, όπως είναι, ξέσπασαν με αγριότητα στα ελληνικά νοικοκυριά και την ελληνική οικονομία, διότι οι υπεύθυνοι πολιτικοί όχι μόνο δεν τιμωρούνταν, αλλά και … ανταμείβονταν κιόλας, αφού εκλέγονταν μάλιστα με την ψήφο του ελληνικού λαού ως πρόεδροι της Δημοκρατίας, ως πρωθυπουργοί, ως υπουργοί, ως υφυπουργοί, αρχηγοί κομμάτων, αρχηγοί μείζονος και ελάσσονος αντιπολίτευσης!

To ebook περιλαμβάνει ειδικό παράρτημα και πίνακες με την εξέλιξη των βασικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας από το 1961 μέχρι σήμερα και με το πώς διαμορφώθηκαν αυτά από την κάθε κυβέρνηση. Τα συμπεράσματα προκύπτουν εύκολα για τον αναγνώστη.

Πρόκειται για ένα βιβλίο 450 σελίδων (1.986 σελίδες σε iphone) και διατίθεται σε όλα τα συμβατά αρχεία για κινητά τηλέφωνα, ipad και για υπολογιστή, αφού μπορείτε να το κατεβάσετε σε μορφή pdf, epub και mobi για Kindle.

H τιμή του είναι μόλις £3 (περίπου 3,70 ευρώ) και περιλαμβάνει ΦΠΑ και άλλες επιβαρύνσεις. Διατίθεται από την ιστοσελίδα του NewsPark.eu στη διεύθυνση https://newspark.eu/ebooks
Για τηλεφωνικές παραγγελίες μέσω πιστωτικής κάρτας στείλτε email στο helpdesk@stergioultd.com  και σημειώστε την ώρα που θέλετε να σας καλέσουν.

Επίσης, προσφέρονται αναλυτικές οδηγίες για την πληρωμή και την εγκατάσταση για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την ηλεκτρονική ανάγνωση βιβλίων.

Δείγμα και περιεχόμενα του βιβλίου μπορείτε να δείτε σε αυτή τη διεύθυνση http://goo.gl/akDsm

H έκδοση είναι του ιδίου. Επικοινωνήστε με τον ίδιο τον συγγραφέα στην προσωπική του ιστοσελίδα, στη διεύθυνση http://dimitris-stergiou.eu