Τετάρτη 26 Δεκεμβρίου 2012

Γ΄ Λογοτεχνικός Διαγωνισμός


ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Με απόφαση του ΔΣ του Συλλόγου συγκροτήθηκε η Κριτική Επιτροπή επιλογής των διηγημάτων του Γ΄ Λογοτεχνικού Διαγωνισμού ως εξής:

Ευαγγελίδης Δημήτριος, Συγγραφέας
Καραμανάβης Νικόλαος, Κριτικός Λογοτεχνίας, Δντης του περιοδικού "Δαφνοκέρασα"
Τότλης Αθανάσιος, Συγγραφέας

Τα αποτελέσματα του Διαγωνισμού υπολογίζεται ότι θα ανακοινωθούν περί τα τέλη Ιανουαρίου 2013.

Από του ΔΣ του Συλλόγου "Βιβλιόφιλοι Έδεσσας"



Δευτέρα 24 Δεκεμβρίου 2012

Kαλές Γιορτές!


Ευχές σε όλους του βιβλιόφιλους!
Υγεία, προσωπική και οικογενειακή Ευτυχία,
Καλό κουράγιο για το δύσκολο 2013...



Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2012

Βιβλιοπαρουσίαση


ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Οι Εκδόσεις ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ σας προσκαλούν

στην παρουσίαση του βιβλίου

«Αρχαία Μακεδονία: Εθνολογία, Αρχαιολογία, Ιστορία»

του Δημητρίου Ε. Ευαγγελίδη,

που θα γίνει στις 9 Δεκεμβρίου 2012 και ώρα 18:30

στο Αμφιθέατρο του Πολεμικού Μουσείου

(Βασ. Σοφίας και Ριζάρη 2).

Για το βιβλίο θα μιλήσουν οι :

Στέφανος Μίλλερ, Αρχαιολόγος,

Κωνσταντίνος Χολέβας, Πολιτικός Επιστήμων,

Δημήτρης Ευαγγελίδης, Συγγραφέας.

Στο πλαίσιο της παρουσίασης, θα γίνει απονομή

τιμητικής πλακέτας στον αρχαιολόγο κ. Στέφανο Μίλλερ.

Την εκδήλωση θα συντονίσει ο εκδότης Σάββας Καλεντερίδης.

Πληροφορίες:

Βιβλιοπωλείο-Εκδόσεις ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ, Φιλελλήνων 14, Σύνταγμα

τηλ. 210 3316036, φαξ 210 3250421



Παρασκευή 23 Νοεμβρίου 2012

Βιβλιόφιλοι Έδεσσας: Ποιητική βραδιά


Ποιητική βραδιά


Ο Σύλλογος «Βιβλιόφιλοι Έδεσσας»

σας προσκαλεί

την Τετάρτη 28 – 11 – 2012 και ώρα 6.30΄ μ.μ.

στην Αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου του Δήμου

στην παρουσίαση της ποιητικής συλλογής

της Μαίρης Γκαζιάνη: «Σου γράφω...»

Ποιήματα από την συλλογή θα απαγγείλει

η φιλόλογος Ευαγγελία Μήκα






Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2012

Νέα βιβλία

Η Μέρα των Νεκρών (εορτάζεται την 1η και 2η Νοεμβρίου και είναι μια από τις πιο μεγάλες γιορτές για τους Μεξικάνους που πιστεύουν πως αυτές τις 2 ημέρες οι ψυχές των αγαπημένων τους νεκρών επιστρέφουν για να φάνε, να πιούν και να διασκεδάσουν μαζί οι ζωντανοί και οι νεκροί.

"Ο Χάρος στο Μεξικό είναι γένους Θηλυκού"

Χθες έγινε η έναρξη της Μεξικάνικης Γιορτής των Νεκρών...περπατώντας στο κέντρο της Αθήνας…!!!

Αφου διαβάσετε τα σχετικά (βλέπε εδώ:  http://pitsirikos.net/2012/11/η-εθνική-μας-εορτή-viva-mexico/?utm_source=feedburner&utm_medium=feed&utm_campaign=Feed%3A+pitsirikos%2FuPfN+%28) και χαρείτε το μασκαριλίκι μας θυμηθείτε:

Σήμερα Παρασκευή 2 Νοεμβρίου, ώρα 20:00, στο Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων – Ερμού 134-136 – Πλατεία Ασωμάτων, έχω την τιμή να συντονίσω μία υπέροχη παρουσίαση του βιβλίου ο Χάρος στο Μεξικό είναι γένους Θηλυκού, του μεξικάνου Luis Gomezbeck.

Για το βιβλίο θα μιλήσουνε οι:

· Eleonora Moreleon – Διεθύντρια του Abanico

· Πέτρος Κουμπλής – Δημοσιογράφος – Συγγραφέας

· Περικλής Κοροβέσης – Συγγραφέας

Ακολουθεί ένα υπέροχο πάρτυ με κρασί, παραδοσιακά φαγητά και όρεξη, γιατί φυσικά...για Γιορτή πρόκεται...!!!

Μην σας πτοήσει η απεργία...οι Παρασκευές με τόσο γλυκό καιρό, προσφέρονται για περπάτημα...






Παρασκευή 2 Νοεμβρίου 2012

101 χρόνια από την γέννηση του Ελύτη

Η απονομή 

101 χρόνια από την γέννηση
του μεγάλου Έλληνα ποιητή

Σαν Σήμερα την 2α Νοεμβρίου του έτους 1911 : Γεννιέται στο Ηράκλειο της Κρήτης ο τιμηθείς με Νόμπελ Λογοτεχνίας ποιητής Οδυσσέας (Αλεπουδέλης) Ελύτης (πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996).

Οδυσσέας Ελύτης
Ο Οδυσσέας Ελύτης (2 Νοεμβρίου 1911 - 18 Μαρτίου 1996), φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλλη του Παναγιώτη, ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, γνωστός για τα ποιητικά του έργα Άξιον Εστί, Ήλιος ο πρώτος, Προσανατολισμοί κ.α. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανεωτές της ελληνικής ποίησης. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο του περιλάμβανε ακόμα μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, Αντιπρόσωπος στις Rencontres Internationales της Γενεύης και Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.

Νεανικά χρόνια
Ο Οδυσσέας Ελύτης γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου του 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης. Ήταν το τελευταίο από τα έξι παιδιά του Παναγιώτη Αλεπουδέλλη και της Μαρίας Βρανά. Ο πατέρας του καταγόταν από τον συνοικισμό Καλαμιάρης της Παναγιούδας Λέσβου και είχε εγκατασταθεί στην πόλη του Ηρακλείου από το 1895, όταν σε συνεργασία με τον αδελφό του ίδρυσε ένα εργοστάσιο σαπωνοποιίας και πυρηνελαιουργίας. Το παλαιότερο όνομα της οικογένειας Αλεπουδέλλη ήταν Λεμονός, το οποίο αργότερα μετασχηματίστηκε σε Αλεπός. Η μητέρα του καταγόταν από τον Παππάδο της Λέσβου.
Το 1914, ο πατέρας του μετέφερε τα εργοστάσιά του στον Πειραιά και η οικογένεια εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. O Οδυσσέας Ελύτης εγγράφτηκε το 1917 στο ιδιωτικό σχολείο Δ.Ν. Μακρή, όπου φοίτησε για επτά χρόνια, έχοντας μεταξύ άλλων δασκάλους του τον Ι.Μ. Παναγιωτόπουλο και τον Ι.Θ. Κακριδή. Τα πρώτα καλοκαίρια της ζωής του πέρασαν στην Κρήτη, στη Λέσβο και στις Σπέτσες. Το Νοέμβριο του 1920, μετά την πτώση του Βενιζέλου, η οικογένειά του αντιμετώπισε διώξεις, με αποκορύφωμα τη σύλληψη του πατέρα του, εξαιτίας της προσήλωσής της στις βενιζελικές ιδέες. Ο ίδιος ο Βενιζέλος είχε στενές σχέσεις με την οικογένεια και είχε φιλοξενηθεί συχνά στην οικία της στο κτήμα του Ακλειδιού. Το 1923 ταξίδεψε οικογενειακώς στην Ευρώπη, επισκεπτόμενος την Ιταλία, την Ελβετία, τη Γερμανία και τη Γιουγκοσλαβία. Στη Λωζάνη ο ποιητής είχε την ευκαιρία να γνωρίσει από κοντά τον Ελευθέριο Βενιζέλο.
Το φθινόπωρο του 1924 εγγράφτηκε στο Γ' Γυμνάσιο Αρρένων Αθηνών και συνεργάστηκε στο περιοδικό Η Διάπλασις των Παίδων, χρησιμοποιώντας διάφορα ψευδώνυμα. Όπως ο ίδιος ομολογεί (πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία δίνει ο Ελύτης στο βιβλίο του Ανοιχτά Χαρτιά) πρωτογνώρισε τη νεοελληνική λογοτεχνία, αυτός ο θρεμμένος με παγκόσμια έργα του πνεύματος, που ξόδευε όλα του τα χρήματα αγοράζοντας βιβλία και περιοδικά. Εκτός από την ενασχόλησή του με τη λογοτεχνία, ασχολήθηκε ενεργά με ορειβατικές εκδρομές στα βουνά της Αττικής και αντιδρώντας στη διάθεσή του για διάβασμα στράφηκε στον αθλητισμό. Ακόμη και τα βιβλία που αγόραζε, έπρεπε να έχουν σχέση με την ελληνική φύση: Καμπούρογλου, Κ.Πασαγιάννης, Στ. Γρανίτσας, κι ένας τρίτομος «Οδηγός της Ελλάδος». Την Άνοιξη του 1927 μία υπερκόπωση και μία αδενοπάθεια τον ανάγκασε να εγκαταλείψει τις φίλαθλες τάσεις του καθηλώνοντας τον στο κρεβάτι για περίπου τρεις μήνες. Ακολούθησαν ελαφρά συμπτώματα νευρασθένειας και περίπου την ίδια περίοδο στράφηκε οριστικά προς τη λογοτεχνία, γεγονός που συνέπεσε με την εμφάνιση αρκετών νέων λογοτεχνικών περιοδικών όπως η Νέα Εστία και τα Ελληνικά Γράμματα.
Το καλοκαίρι του 1928 πήρε το απολυτήριο του γυμνασίου με βαθμό 73/11. Μετά από πιέσεις των γονέων του, αποφάσισε να σπουδάσει χημικός, ξεκινώντας ειδικά φροντιστήρια για τις εισαγωγικές εξετάσεις του επόμενου έτους. Την ίδια περίοδο ήρθε σε επαφή με το έργο του Καβάφη και του Κάλβου ανανεώνοντας τη γνωριμία του με τη θελκτική αρχαία λυρική ποίηση. Παράλληλα ανακάλυψε το έργο του Πωλ Ελυάρ και των Γάλλων υπερρεαλιστών, που επέδρασαν σημαντικά στις ιδέες του για τη λογοτεχνία, σύμφωνα με τον ίδιο: «...μ’ ανάγκασαν να προσέξω κι αδίστακτα να παραδεχτώ τις δυνατότητες που παρουσίαζε, στην ουσία της ελεύθερης ενάσκησής της, η λυρική ποίηση».

Λογοτεχνία
Κάτω από την επίδραση της λογοτεχνικής του στροφής, παραιτήθηκε από την πρόθεση να ασχοληθεί με τη χημεία και το 1930 εγγράφτηκε στη Νομική Σχολή της Αθήνας. Όταν το 1933 ιδρύθηκε η Ιδεοκρατική Φιλοσοφική Ομάδα στο πανεπιστήμιο, με τη συμμετοχή των Κ. Τσάτσου, Π.Κανελλόπουλου, του Ι. Θεοδωρακόπουλου και του Ι.Συκουτρή, ο Ελύτης ήταν ένας από τους εκπροσώπους των φοιτητών, συμμετέχοντας στα "Συμπόσια του Σαββάτου" που διοργανώνονταν. Την ίδια εποχή μελέτησε τη σύγχρονη ελληνική ποίηση του Καίσαρος Εμμανουήλ (τον Παράφωνο αυλό), την συλλογή Στου γλιτωμού το χάζι του Θεοδώρου Ντόρου, τη Στροφή (1931) του Γιώργου Σεφέρη και τα Ποιήματα (1933) του Νικήτα Ράντου. Με ενθουσιασμό, συνέχισε παράλληλα τις περιπλανήσεις του στην Ελλάδα, τις οποίες περιγράφει ο ίδιος: "Πιονιέροι αληθινοί, μέρες και μέρες προχωρούσαμε νηστικοί και αξύριστοι, πιασμένοι από το αμάξωμα μιας ετοιμοθάνατης Σεβρολέτ, ανεβοκατεβαίνοντας αμμολόφους, διασχίζοντας λιμνοθάλασσες, μέσα σε σύννεφα σκόνης ή κάτω από ανελέητες νεροποντές, καβαλικεύαμε ολοένα όλα τα εμπόδια και τρώγαμε τα χιλιόμετρα με μιαν αχορταγιά που μονάχα τα είκοσί μας χρόνια και η αγάπη μας γι αυτή τη μικρή γη που ανακαλύπταμε, μπορούσαν να δικαιολογήσουν''.
Την ίδια περίοδο συνδέθηκε στενότερα με τον Γιώργο Σαραντάρη (1908-1941), ο οποίος τον ενθάρρυνε στις ποιητικές του προσπάθειες, όταν ακόμα ο Ελύτης ταλαντευόταν σχετικά με το αν έπρεπε να δημοσιεύσει τα έργα του, ενώ τον έφερε σε επαφή και με τον κύκλο των Νέων Γραμμάτων (1935-1940, 1944). Το περιοδικό αυτό, με διευθυντή τον Αντρέα Καραντώνη και συνεργάτες παλιούς και νεότερους αξιόλογους Έλληνες λογοτέχνες (Γιώργος Σεφέρης, Γεώργιος Θεοτοκάς, Άγγελος Τερζάκης, Κοσμάς Πολίτης, Άγγελος Σικελιανός κ.ά.), έφερε στην Ελλάδα τις σύγχρονες δυτικές καλλιτεχνικές τάσεις και γνώρισε στο αναγνωστικό κοινό κυρίως τους νεότερους ποιητές, με τη μετάφραση αντιπροσωπευτικών έργων τους ή με άρθρα κατατοπιστικά για την ποίησή τους. Έγινε το πνευματικό όργανο της γενιάς του ’30 που φιλοξένησε στις στήλες του όλα τα νεoτεριστικά στοιχεία, κρίνοντας ευνοϊκά και προβάλλοντας τις δημιουργίες των νέων Ελλήνων ποιητών.

Νέα Γράμματα
Όπως ο Ελύτης αναγνωρίζει, το 1935 στάθηκε μια ιδιαίτερη χρονιά στην πνευματική πορεία του. Τον Ιανουάριο κυκλοφόρησε το περιοδικό Νέα Γράμματα. Το Φεβρουάριο γνώρισε τον Ανδρέα Εμπειρίκο, που χαρακτηριστικά τον περιέγραψε: «...ο μεγάλης αντοχής αθλητής της φαντασίας, με γήπεδο την οικουμένη ολόκληρη και διασκελισμό τον Έρωτα. Το έργο του, κάθε του καινούργιο έργο, ζωσμένο από ένα μικρό ουράνιο τόξο, είναι μια υπόσχεση προς την ανθρωπότητα, μια δωρεά που αν δεν την κρατούν ακόμα όλοι στα χέρια τους είναι αποκλειστικά και μόνον από δική τους αναξιότητα». Τον ίδιο μήνα ο Εμπειρίκος έδωσε διάλεξη με θέμα «Υπερρεαλισμός, μια νέα ποιητική σχολή», που αποτέλεσε και την πρώτη επίσημη παρουσίαση του υπερρεαλισμού στο ελληνικό κοινό. Οι δύο ποιητές συνδέθηκαν με στενή φιλία, που κράτησε πάνω από 25 χρόνια. Το Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, εκτός από το Μυθιστόρημα του Σεφέρη, κυκλοφόρησε η ποιητική συλλογή Υψικάμινος του Εμπειρίκου, με ποίηση ορθόδοξα υπερρεαλιστική. Ο Ελύτης, δέκα χρόνια νεότερος, είδε να ανοίγεται μπροστά του διάπλατη μια πόρτα σε μια νέα ποιητική πραγματικότητα, όπου μπορούσε με τα δικά του εφόδια να θεμελιώσει το ποιητικό του οικοδόμημα. Το Πάσχα οι δυο φίλοι επισκέφτηκαν τη Λέσβο, όπου με τη συμπαράσταση των Μυτιληνιών ζωγράφων Ορέστη Κανέλλη και Τάκη Ελευθεριάδη ήρθαν σε επαφή με την τέχνη του λαϊκού ζωγράφου Θεόφιλου, που είχε πεθάνει ένα χρόνο πριν.
Κατά τη διάρκεια μιας συγκέντρωσης του κύκλου των Νέων Γραμμάτων στο σπίτι του ποιητή Γ.Κ. Κατσίμπαλη, οι παριστάμενοι κράτησαν ορισμένα χειρόγραφα του Ελύτη, με το πρόσχημα να τα μελετήσουν καλύτερα, και τα στοιχειοθέτησαν κρυφά παρουσιάζοντάς τα αργότερα στον ίδιο τον Ελύτη με το ψευδώνυμο Οδυσσέας Βρανάς, με στόχο τη δημοσίευσή τους. Ο Ελύτης αρχικά ζήτησε την απόσυρσή τους απευθύνοντας ειδική επιστολή στον Κατσίμπαλη, ωστόσο τελικά πείστηκε να δημοσιευτούν αποδεχόμενος επίσης το ψευδώνυμο Οδυσσέας Ελύτης.
Η δημοσίευση των πρώτων ποιημάτων του στα Νέα Γράμματα έγινε το Νοέμβριο του 1935, στο 11ο τεύχος του περιοδικού. Ο Ελύτης δημοσίευσε επίσης μεταφράσεις ποιημάτων του Ελυάρ και στο προλογικό του άρθρο παρουσιάζει το δημιουργό τους ως τον ποιητή που «Ό,τι γράφει φτάνει αμέσως στην καρδιά μας, μας χτυπάει κατάστηθα σαν κύμα ζωής άλλης βγαλμένης από το άθροισμα των πιο μαγικών ονείρων μας». Το 1936 η ομάδα των νέων λογοτεχνών ήταν πιο στέρεη και μεγαλύτερη. Ο Ελύτης γνωρίστηκε επίσης με τον ποιητή Νίκο Γκάτσο, που μερικά χρόνια αργότερα τύπωσε την υπερρεαλιστική «Αμοργό». Το 1937 υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών στην Κέρκυρα, αλληλογραφώντας παράλληλα με το Νίκο Γκάτσο και το Γιώργο Σεφέρη που βρίσκονταν στην Κορυτσά. Λίγο μετά την απόλυσή του, τον επόμενο χρόνο, ο Μήτσος Παπανικολάου δημοσίευσε το άρθρο "Ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης" στα Νέα Γράμματα, το οποίο συνέβαλε στην καθιέρωσή του.
Το 1939 εγκατέλειψε οριστικά τις νομικές σπουδές και μετά από αρκετές δημοσιεύσεις ποιημάτων του σε περιοδικά, τυπώθηκε η πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο Προσανατολισμοί. Τον επόμενο χρόνο, μεταφράστηκαν για πρώτη φορά ποιήματά του σε ξένη γλώσσα, όταν ο Samuel Baud Bovy δημοσίευσε ένα άρθρο για την ελληνική ποίηση στο ελβετικό περιοδικό Formes et Couleurs[2].

Αλβανικό μέτωπο
Με την έναρξη του πολέμου ο Ελύτης κατατάχθηκε ως ανθυπολοχαγός στη Διοίκηση του Στρατηγείου Α' Σώματος Στρατού. Στις 13 Δεκεμβρίου 1940 μετατέθηκε στη ζώνη πυρός και στις 26 Φεβρουαρίου του επόμενου χρόνου μεταφέρθηκε με σοβαρό κρούσμα κοιλιακού τύφου στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων. Στη διάρκεια της κατοχής υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη του «Κύκλου Παλαμά», που ιδρύθηκε στις 30 Μαΐου του 1943. Εκεί, την Άνοιξη του 1942 ανακοινώνει το δοκίμιό του «Η αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Α. Κάλβου».
Το Νοέμβριο του 1943 εκδόθηκε η συλλογή «Ο Ήλιος ο Πρώτος μαζί με τις Παραλλαγές πάνω σε μια αχτίδα», σε 6.000 αριθμημένα αντίτυπα, ένας ύμνος του Ελύτη στη χαρά της ζωής και στην ομορφιά της φύσης. Στα Νέα Γράμματα που άρχισαν να επανεκδίδονται το 1944, δημοσίευσε το δοκίμιό του «Τα κορίτσια», ενώ από το 1945 ξεκίνησε η συνεργασία του με το περιοδικό Τετράδιο μεταφράζοντας ποιήματα του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα και παρουσιάζοντας σε πρώτη δημοσίευση το ποιητικό του έργο Άσμα Ηρωικό και Πένθιμο για τον χαμένο Ανθυπολοχαγό της Αλβανίας. Ο πόλεμος του ’40 του έδωσε την έμπνευση και για άλλα έργα, την Καλωσύνη στις Λυκοποριές, την Αλβανιάδα και την ανολοκλήρωτη Βαρβαρία. Την περίοδο 1945-1946 διορίστηκε για ένα μικρό διάστημα Διευθυντής Προγράμματος στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας, έπειτα από σχετική σύσταση του Σεφέρη, που ήταν διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Αντιβασιλέα Δαμασκηνού. Συνεργάστηκε επίσης με την «Αγγλοελληνική Επιθεώρηση», όπου δημοσίευσε ορισμένα δοκίμια, την «Ελευθερία» και την «Καθημερινή», όπου διατήρησε ως το 1948 μια στήλη τεχνοκριτικής.

Ευρώπη
Το 1948 ταξίδεψε στην Ελβετία, για να εγκατασταθεί στη συνέχεια στο Παρίσι, όπου παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας στη Σορβόνη. Περιγράφοντας τις εντυπώσεις του από την παραμονή του στη Γαλλία, σχολίασε τα συναισθήματα και τις σκέψεις του: «Ένα ταξίδι που θα μ’ έφερνε πιο κοντά στις πηγές της μοντέρνας τέχνης, συλλογιζόμουνα. Χωρίς να λογαριάζω ότι θα μ’ έφερνε συνάμα πολύ κοντά και στις παλιές μου αγάπες, στα κέντρα όπου είχαν δράσει οι πρώτοι Υπερρεαλιστές,στα καφενεία όπου είχαν συζητηθεί τα Μανιφέστα, στη Rue de l’Odeon και στην Place Blanche, στο Montparnasse και στο St.Germain des Pres». Στο Παρίσι υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Association Internationale des Critiques d’ Art ενώ είχε επίσης την ευκαιρία να γνωριστεί με τους Αντρέ Μπρετόν, Πωλ Ελυάρ, Αλμπέρ Καμύ, Τριστάν Τζαρά, Πιερ Ζαν Ζουβ, Χουάν Μιρό και άλλους.
Με τη βοήθεια του Ελληνογάλλου τεχνοκριτικού E. Teriade, που πρώτος είχε προσέξει την αξία του έργου του συμπατριώτη του Θεόφιλου, συνάντησε τους μεγάλους ζωγράφους Ανρί Ματίς, Μαρκ Σαγκάλ, Αλμπέρτο Τζιακομέτι, Τζόρτζιο ντε Κίρικο και Πικάσο, για του οποίου το έργο έγραψε αργότερα άρθρα και αφιέρωσε στην τέχνη του το ποίημα «Ωδή στον Πικασσό». Το καλοκαίρι του 1950 ταξίδεψε στην Ισπανία ενώ κατά τη διάρκεια της παραμονής του στο Λονδίνο, από τα τέλη του 1950 μέχρι το Μάιο 1951, συνεργάστηκε με το Β.Β.C. πραγματοποιώντας τέσσερις ραδιοφωνικές ομιλίες. Λίγο νωρίτερα είχε ξεκινήσει τη σύνθεση του Άξιον Εστί.

Επιστροφή στην Ελλάδα
Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, το 1952 έγινε μέλος της «Ομάδας των Δώδεκα», που κάθε χρόνο απένειμε βραβεία λογοτεχνίας, από την οποία παραιτήθηκε το Μάρτιο του 1953 αλλά επανήλθε δύο χρόνια αργότερα. Το 1953 ανέλαβε και πάλι για ένα χρόνο τη Διεύθυνση Προγράμματος του Ε.Ι.Ρ, διορισμένος από την κυβέρνηση Παπάγου, θέση από την οποία παραιτήθηκε τον επόμενο χρόνο. Στο τέλος του έτους έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πολιτισμού στη Βενετία, και μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του θεάτρου Τέχνης του Κάρολου Κουν.
Το 1958, μετά από μία δεκαπενταετή περίπου περίοδο ποιητικής σιωπής, δημοσιεύτηκαν αποσπάσματα από το Άξιον Εστί, στην Επιθεώρηση Τέχνης. Το έργο εκδόθηκε το Μάρτιο του 1960 από τις εκδόσεις Ίκαρος, αν και φέρεται τυπωμένο το Δεκέμβριο του 1959. Λίγους μήνες αργότερα απέσπασε για το Άξιον Εστί το Α' Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Την ίδια περίοδο εκδόθηκαν και οι «Έξη και Μία Τύψεις για τον Ουρανό». Το 1961 με κυβερνητική πρόσκληση επισκέφτηκε τις Ηνωμένες Πολιτείες από τα τέλη Μαρτίου έως τις αρχές Ιουνίου. Τον επόμενο χρόνο μετά από ένα ταξίδι στη Ρώμη επισκέπτεται τη Σοβιετική Ένωση, προσκεκλημένος μαζί με τον Ανδρέα Εμπειρίκο και τον Γιώργο Θεοτοκά. Το δρομολόγιο που ακολούθησαν περιλάμβανε την Οδησσό, τη Μόσχα, όπου έδωσε μία συνέντευξη, και το Λένινγκραντ.
Το 1964 ξεκίνησε η ηχογράφηση του μελοποιημένου Άξιον Εστί από τον Μίκη Θεοδωράκη ενώ η συνεργασία του Ελύτη με το συνθέτη είχε ξεκινήσει ήδη από το 1961. Το ορατόριο του Θεοδωράκη εντάχθηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και επρόκειτο αρχικά να παραουσιαστεί στο Ηρώδειο, ωστόσο το Υπουργείο Προεδρίας αρνήθηκε να το παραχωρήσει με αποτέλεσμα ο Ελύτης και ο Θεοδωράκης να αποσύρουν το έργο, το οποίο παρουσιάστηκε τελικά στις 19 Οκτωβρίου στο κινηματοθέατρο Rex.
To 1965 του απονεμήθηκε από τον Κωνσταντίνο Β΄ το παράσημο του Ταξιάρχου του Φοίνικος και το επόμενο διάστημα ολοκλήρωσε τη συλλογή δοκιμίων που θα συγκροτούσαν τα Ανοιχτά Χαρτιά. Παράλληλα πραγματοποίησε ταξίδια στη Σόφια, καλεσμένος της Ένωσης Βουλγάρων Συγγραφέων και στην Αίγυπτο. Μετά το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, απήχε από τη δημοσιότητα ασχολούμενος κυρίως με τη ζωγραφική και την τεχνική του κολάζ, ενώ αρνήθηκε πρόταση να απαγγείλει ποιήματά του στο Παρίσι εξαιτίας της δικτατορίας που επικρατούσε. Στις 3 Μαΐου του 1969 εγκατέλειψε την Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου ξεκίνησε τη συγγραφή της συλλογής Φωτόδεντρο. Λίγους μήνες αργότερα επισκέφτηκε για ένα διάστημα την Κύπρο, ενώ το 1971 επέστρεψε στην Ελλάδα και τον επόμενο χρόνο αρνήθηκε να παραλάβει το "Μεγάλο Βραβείο Λογοτεχνίας" που είχε θεσπίσει η δικτατορία. Μετά την πτώση της δικτατορίας, διορίστηκε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Ε.Ι.Ρ.Τ. και μέλος για δεύτερη φορά του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Θεάτρου (1974 - 1977). Παρά την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας να συμπεριληφθεί στους καταλόγους των βουλευτών επικρατείας, ο Ελύτης αρνήθηκε, παραμένοντας πιστός στην αρχή του να μην αναμιγνύεται ενεργά στην πολιτική πρακτική. Το 1977 αρνήθηκε επίσης την αναγόρευσή του ως Ακαδημαϊκό.

Βραβείο Νομπέλ
Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν συνέχισε το πολύπλευρο πνευματικό του έργο. Το 1978 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ενώ το 1979 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η αναγγελία της απονομής του βραβείου από την Σουηδική Ακαδημία έγινε στις 18 Οκτωβρίου "για την ποίησή του, που με φόντο την ελληνική παράδοση, με αισθηματοποιημένη δύναμη και πνευματική οξύνοια ζωντανεύει τον αγώνα τού σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία" σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης. Ο Ελύτης παρέστη στην καθιερωμένη τελετή απονομής του βραβείου στις 10 Δεκεμβρίου του 1979, παραλαμβάνοντας το βραβείο από τον βασιλιά Κάρολο Γουστάβο και γνωρίζοντας παγκόσμια δημοσιότητα. Τον επόμενο χρόνο κατέθεσε το χρυσό μετάλλιο και τα διπλώματα του βραβείου στο Μουσείο Μπενάκη. Την απονομή του Νομπέλ, ακολούθησαν τιμητικές διακρίσεις εντός και εκτός Ελλάδας, μεταξύ αυτών και η απονομή φόρου τιμής σε ειδική συνεδρίαση της Βουλής των Ελλήνων, η αναγόρευση του σε επίτιμο διδάκτορα του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, η ίδρυση έδρας νεοελληνικών σπουδών με τίτλο "Έδρα Ελύτη", στο πανεπιστήμιο Rutgers του Νιου Τζέρσεϊ, καθώς και η απονομή του αργυρού μεταλλίου Benson από τη Βασιλική Φιλολογική Εταιρεία του Λονδίνου.
Πέθανε στις 18 Μαρτίου του 1996 από ανακοπή καρδιάς, στην Αθήνα.


Η Google τίμησε τον Ελύτη
Έργο
Ο Οδυσσέας Ελύτης αποτέλεσε έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς του '30, ένα από τα χαρακτηριστικά της οποίας υπήρξε το ιδεολογικό δίλημμα ανάμεσα στην ελληνική παράδοση και τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό. Ο ίδιος ο Ελύτης χαρακτήριζε τη δική του θέση στη γενιά αυτή ως παράξενη σημειώνοντας χαρακτηριστικά: "από το ένα μέρος ήμουνα ο στερνός μιας γενιάς, που έσκυβε στις πηγές μιας ελληνικότητας, κι απ' την άλλη ήμουν ο πρώτος μιας άλλης που δέχονταν τις επαναστατικές θεωρίες ενός μοντέρνου κινήματος". Το έργο του έχει επανηλειμμένα συνδεθεί με το κίνημα του υπερρεαλισμού, αν και ο Ελύτης διαφοροποιήθηκε νωρίς από τον "ορθόδοξο" υπερρεαλισμό που ακολούθησαν σύγχρονοί του ποιητές όπως ο Ανδρέας Εμπειρίκος, ο Νίκος Εγγονόπουλος ή ο Νικόλαος Κάλας. Επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό και δανείστηκε στοιχεία του, τα οποία ωστόσο αναμόρφωσε σύμφωνα με το προσωπικό του ποιητικό όραμα, άρρηκτα συνδεδεμένο με το λυρικό στοιχείο και την ελληνική λαϊκή παράδοση. Οι επιρροές από τον υπερρεαλισμό διακρίνονται ευκολότερα στις δύο πρώτες ποιητικές συλλογές του Προσανατολισμοί (1940) και Ήλιος ο πρώτος (1943).
Μία από τις κορυφαίες δημιουργίες του υπήρξε το ποίημα Το Άξιον Εστί (1959), έργο με το οποίο ο Ελύτης διεκδίκησε θέση στην εθνική λογοτεχνία, προσφέροντας ταυτόχρονα μία «συλλογική μυθολογία» και ένα «εθνικό έργο». Η λογοτεχνική κριτική υπογράμμισε την αισθητική αξία του καθώς και την τεχνική του αρτιότητα. Η γλώσσα του επαινέθηκε για την κλασσική ακρίβεια της φράσης ενώ η αυστηρή δόμησή του χαρακτηρίστηκε ως άθλος που «δεν αφήνει να διαφανεί πουθενά ο παραμικρός βιασμός της αυθόρμητης έκφρασης». Τον «εθνικό» χαρακτήρα του Άξιον Εστί υπογράμμισαν μεταξύ άλλων ο Δ.Ν. Μαρωνίτης και ο Γ.Π. Σαββίδης, ο οποίος σε μία από τις πρώτες κριτικές του ποιήματος διαπίστωσε πως ο Ελύτης δικαιούταν το επίθετο «εθνικός», συγκρίνοντας το έργο του με αυτό του Σολωμού, του Παλαμά και του Σικελιανού.
Η μεταγενέστερη πορεία του Ελύτη υπήρξε πιο ενδοστρεφής, επιστρέφοντας στον αισθησιασμό της πρώιμης περιόδου του και σε αυτό που ο ίδιος ο Ελύτης αποκαλούσε ως έκφραση μιας «μεταφυσικής του φωτός»: «Έτσι το φως, που είναι η αρχή και το τέλος κάθε αποκαλυπτικού φαινομένου, δηλώνεται με την επίτευξη μιας ολοένα πιο μεγάλης ορατότητας, μιας τελικής διαφάνειας μέσα στο ποίημα που επιτρέπει να βλέπεις ταυτοχρόνως μέσα απ' την ύλη και μέσα από την ψυχή». Ιδιόμορφο, αλλά και ένα από τα σημαντικότερα έργα του Ελύτη, μπορεί να χαρακτηριστεί το σκηνικό ποίημα Μαρία Νεφέλη (1978), στο οποίο χρησιμοποιεί - για πρώτη φορά στην ποίησή του - την τεχνική του κολάζ.
Πέρα από το ποιητικό του έργο, ο Ελύτης άφησε σημαντικά δοκίμια, συγκεντρωμένα στους τόμους Ανοιχτά Χαρτιά (1974) και Εν Λευκώ (1992), καθώς και αξιόλογες μεταφράσεις Ευρωπαίων ποιητών και θεατρικών συγγραφέων.

Εργογραφία

Ποιήματα
«Προσανατολισμοί», (1940)
«Ηλιος ο πρώτος, παραλλαγές πάνω σε μιαν αχτίδα», (1943)
«Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», (1946)
«Το Άξιον Εστί», (1959)
«Έξη και μια τύψεις για τον ουρανό», (1960)
«Το φωτόδεντρο και η δέκατη τέταρτη ομορφιά», (1971)
«Ο ήλιος ο ηλιάτορας», (1971)
«Το Μονόγραμμα», (1972)
«Τα Ρω του Έρωτα», (1973)
«Τα Ετεροθαλή», (1974)
«Σηματολόγιον», (1977)
«Μαρία Νεφέλη», (1978)
«Τρία ποιήματα με σημαία ευκαιρίας», (1982)
«Ημερολόγιο ενός αθέατου Απριλίου», (1984)
«Ο Μικρός Ναυτίλος», (1988)
«Τα Ελεγεία της Οξώπετρας», (1991)
«Δυτικά της λύπης», (1995)
«Εκ του πλησίον»
«Η ποδηλάτισσα»

Πεζά, δοκίμια
«Η Αληθινή φυσιογνωμία και η λυρική τόλμη του Ανδρέα Κάλβου», (1942)
«2χ7 ε» (συλλογή μικρών δοκιμίων)
«Ο ζωγράφος Θεόφιλος», (1973)
«Ανοιχτά χαρτιά» (συλλογή κειμένων), (1973)
«Αναφορά στον Ανδρέα Εμπειρίκο», (1977)
«Η μαγεία του Παπαδιαμάντη», (1975)
«Τα Δημόσια και τα Ιδιωτικά», (1990)
«Ιδιωτική Οδός», (1990)
«Εν λευκώ» (συλλογή κειμένων), (1992)
«Ο κήπος με τις αυταπάτες», (1995)

Μεταφράσεις
«Δεύτερη γραφή»
«Σαπφώ»
«Η αποκάλυψη», (1985)

Ανεπίσημος Ιστότοπος του Οδυσσέα Ελύτη
Επικοινωνία: elytis@hotmail.gr

http://www.facebook.com/groups/374170412597284/permalink/540376882643302/#!/
groups/374170412597284/permalink/540376882643302


Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

Βιβλιοπαρουσίαση


Παρουσίαση λεξικού
(14/10/2012)



08 Οκτ. 2012 12:30

Η Ιμβριακή Ένωση Μακεδονίας-Θράκης σας προσκαλεί στην 2η παρουσίαση του βραβευμένου από την Ακαδημία Αθηνών (2010) βιβλίου του Ξενοφώντα Τζαβάρα, Διδάκτορα Γλωσσολογίας "ΛΕΞΙΚΟ ΤΟΥ ΙΜΒΡΙΑΚΟΥ ΙΔΙΩΜΑΤΟΣ: ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΟ – ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ".
Η παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 14 Οκτωβρίου 2012 (ώρα 11:30 π.μ.) στην αίθουσα εκδηλώσεων "Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α΄" της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας-Θράκης (Δημητσάνης 47, Θεσσαλονίκη, Τηλ.: 2310.989654, 2310. 936180).

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν οι:

Παύλος Σταματίδης, Πρόεδρος της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας-Θράκης

Γεώργιος Κομνηνάρας, Γενικός Γραμματέας της Ιμβριακής Ένωσης Μακεδονίας-Θράκης

Ξενοφών Τζαβάρας, Διδάκτωρ Γλωσσολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών


http://www.greek-language.gr/greekLang/portal/blog/archive/2012/10/08/4673.html


Σάββατο 6 Οκτωβρίου 2012

Κὰρλ Χόπφ – Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι

Κρλ Χόπφ – Ο Σλάβοι ν λλάδι

Τὸ ἐξώφυλλο του βιβλίου «Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι», τοῦ Κὰρλ Χόπφ, σὲ μετάφραση Φραγκίσκου Ζαμβάλδη καὶ ἐπανέκδοση τὸ 1981 τοῦ Νότη Καραβία.

Ἀποστομωτικὴ ἀπάντηση στὴ θεωρία Φαλμεράιερ

Μὲ τὸ βιβλίο του «Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι» & Γερμανὸς ἱστορικὸς Κὰρλ Χὸπφ ἀνασκευάζει τὴ γνωστὴ θεωρία περὶ πανσλαβισμοῦ τὸν συμπατριώτη του.

Δὲν εἶχε προλάβει, καλὰ-καλά, νὰ πνεύσει ὁ ἀέρας τῆς ἐλευθερίας στὴν τουρκοκρατούμενη Ἑλλάδα καὶ μία τολμηρὴ θεωρία γιὰ τὴν καταγωγὴ τῶν νεοελλήνων, διατυπωμένη ἀπὸ τὸν Γερμανὸ ἱστορικὸ Φαλμεράιερ, ξεσήκωσε τὴν ἀγανάκτηση ἡμῶν, τὴν ἀγαλλίαση τῶν πανσλαβιστῶν, τὶς ὑποψίες τῶν διπλωματῶν καὶ τὴν ἔκπληξη τῆς Εὐρώπης. Ἡ θεωρία, ἡ ὁποία πρέσβευε τὴν ὁλοσχερῆ ἐξόντωση τοῦ ἑλληνισμοῦ καὶ τὸν πανσλαβισμὸ τῶν πατρίων ἐδαφῶν, ἀπορρίφθηκε ἀπὸ τὸ ἐθνικό μας αἴσθημα ἀλλὰ στὴν ὑπόλοιπη Εὐρώπη διαδόθηκε καὶ ρίζωσε στὴν κοινὴ γνώμη. Ἕνας ἀπὸ τοὺς λόγιους τῆς ἐποχῆς ποὺ πάλεψαν αὐτὴν τὴν ἄποψη περιστέλλοντας στὰ ἀληθινὰ ὅρια τὶς σλαβικὲς ἐποικίσεις στὴν Ἑλλάδα ἦταν ὁ σχεδὸν ἄγνωστος στὴ χώρα μας Γερμανὸς ἱστορικὸς Κάρολος Χόπφ.

Τὸ ἔργο του «Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι – Ἀνασκευὴ τῶν θεωριῶν Φαλμεράιερ» μεταφράστηκε στὰ ἑλληνικὰ ἀπὸ τὸν καθηγητὴ Φραγκίσκο Ζαμβάλδη τὸ 1872 στὴ Βενετία, ὅπου καὶ τυπώθηκε στὸ τυπογραφεῖο «Il Tempo». Ἀνατυπώθηκε στὴν Ἀθήνα ἀπὸ τὸν Διονύσιο Νότη Καραβία τὸ 1981 στὴ σειρὰ «Βιβλιοθήκη Ἱστορικῶν Μελετῶν», ἐνῷ τὸ ἴδιο ἔργο πρόκειται νὰ κυκλοφορήσει αὐτὲς τὶς μέρες (1995) ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις Λιβάνη μεταγλωττισμένο στὴ δημοτικὴ ἀπὸ τὸν φιλόλογο κ. Γιῶργο Κουτσουνέλο.

Ὁ ἴδιος, στὸν πρόλογό του, μιλάει τόσο γιὰ τὴ δίτομη ἔκδοση τοῦ ἔργου τοῦ Φαλμεράιερ (Βιέννη, 1830 -1836) ὅσο καὶ τὴ νηφάλια καὶ ἀποστομωτικὴ (ἀλλὰ ἀγνοημένη ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ διανόηση) ἀπάντηση τοῦ Χόπφ.

Ποῦ στηρίχθηκε ὁ Φαλμεράιερ

«Τὸ 1830 καὶ τὸ 1836 κυκλοφόρησαν ἀντίστοιχα οἱ δυὸ τόμοι ἑνὸς συγγράμματος ποὺ προκάλεσε σοβαρὲς ἀντιδράσεις στὴν Εὐρώπη, ἀγαλλίαση στοὺς πανσλαβιστὲς καὶ ὀργὴ στὸ νεοσύστατο ἀκόμη ἑλληνικὸ κρατίδιο, ποὺ μόλις εἶχε βγεῖ νικηφόρο ἀπὸ τὴ Μεγάλη Ἐπανάσταση μὲ τὴν ὁποία τερματίστηκαν τέσσερις αἰῶνες σκλαβιᾶς στὸν ὀθωμανικὸ ζυγό. Ἦταν τὸ βιβλίο ποὺ εἶχε γράψει τὸ 1829 ὁ πολυμαθέστατος Γερμανὸς ἱστορικὸς Γιάκομπ Φίλιπ Φαλμεράιερ (1790 στὸ σημερινὸ ἰταλικὸ Τιρόλο-1861 στὸ Μόναχο) μὲ τίτλο «Ἱστορία τῆς χερσονήσου τοῦ Μωρέως κατὰ τὸν μεσαίωνα».

Στὸ ἔργο του αὐτὸ ὁ Γερμανὸς καθηγητὴς ὑποστήριξε, μὲ δυὸ λόγια, ὅτι οἱ νεώτεροι Ἕλληνες δὲν ἔχουν καμιὰ σχέση μὲ τοὺς ἀρχαίους, ἀλλὰ ὁδηγήθηκε στὰ λανθασμένα συμπεράσματά του βασιζόμενος σὲ ἀμφίβολες ἱστορικὲς πηγές, ὁρισμένες μάλιστα ἀπὸ τὶς ὁποῖες παρερμήνευσε μὲ τρόπο ποὺ δὲν ἅρμοζε σὲ ἕνα στέλεχος τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Μονάχου.

Οἱ Βυζαντινοὶ ἱστορικοὶ ποὺ ἔδωσαν στὸν Φαλμεράιερ τὰ ὅπλα γιὰ νὰ καταλήξει στὰ ἀπαράδεκτα συμπεράσματά του ἦταν ὁ Εὐάγριος καὶ ὁ Μένανδρος (6ος μ.Χ. αἰῶνας), ὁ Στράβων, ὁ Μιχαὴλ ὁ Σῦρος καὶ ὁ αὐτοκράτορας Κωνσταντῖνος ΣΤ´ ὁ Πορφυρογέννητος (10ος αἰῶνας), τῶν ὁποίων ὅμως οἱ ἀφηγήσεις ἑρμηνεύθηκαν ἐντελῶς ἐσφαλμένα, ὅπως θὰ ἀποδείξει λίγο ἀργότερα τόσο ὁ Κὰρλ Χὸπφ ὅσο καὶ πολλοὶ ἄλλοι Ἕλληνες καὶ ξένοι ἱστορικοί.

Ἀκόμη, ὁ Γερμανὸς συγγραφέας βασίστηκε στὸ ἔργο ἑνὸς ἀνωνύμου με τίτλο «Περὶ κτίσεως τῆς Μονεμβασίας Χρονικό», ἀλλὰ ἀγνόησε τὸ «Χρονικὸ τοῦ Μωρέως» καὶ τὶς μαρτυρίες τοῦ Ἀθηναίου ἱστορικοῦ Λαόνικου Χαλκοκονδύλη (15ος αἰῶνας), ποὺ ἀναφέρουν ὅτι οἱ σλαβικὲς νησῖδες στὴν Ἑλλάδα ἀφομοιώθηκαν γρήγορα καὶ δέχτηκαν τὴν πολιτιστικὴ καὶ ἐθνικὴ ἐπιρροὴ τῶν Ἑλλήνων.

Μὲ τὴν ἀνασκευὴ τῶν θεωριῶν τοῦ Φαλμεράιερ ἀσχολήθηκε πρῶτος ὁ Κωνσταντῖνος Παπαρρηγόπουλος τὸ 1846 στὴ μελέτη του «Ἡ ἑλληνικὴ γνώμη περὶ τοῦ συστήματος τοῦ Φαλμεράιερ», ἐνῷ παράλληλα δέχτηκε τὸ ἐρέθισμα γιὰ τὴ συγγραφὴ τῆς μνημειώδους «Ἱστορίας τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους» ποὺ ὁλοκλήρωσε στὸ διάστημα 1865-1870. Ἄλλοι σημαντικοὶ ἱστορικοὶ ποὺ ἀπέδειξαν τὸ ἀβάσιμο τῶν θεωριῶν τοῦ Γερμανοῦ καθηγητῆ ἦταν ὁ Σλοβένος γλωσσολόγος Β. Κόπιταρ (1830), ὁ Βαυαρὸς Φ. Τίρς (1842) καὶ οἱ Γερμανοὶ Τσινκάιζεν, Σμίντ, Χὸπφ (1870), Βάιγκαντ καὶ Στατμίλερ (1945). Οἱ Ἕλληνες ἐπιστήμονες ποὺ ἀντέκρουσαν τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ Φαλμεράιερ ἦσαν (ἐκτὸς φυσικά του Κ. Παπαρρηγόπουλου) ὁ Γ. Δάρβαρις, ὁ Ἀν. Λευκίας-Γεωργιάδης, ὁ Γ. Σουρμελῆς, ὁ Διονύσιος Ζακυθηνός, ὁ Γ. Βελουδῆς, ὁ Κ. Δημαρᾶς, ὁ Δ. Δημόπουλος (στὸ ἔξοχο βιβλίο του «Ἡ καταγωγὴ τῶν Ἑλλήνων», ἔκδ. 1994) καὶ ἀρκετοὶ ἄλλοι.

Στὴν Ἑλλάδα οἱ κινητοποιήσεις ὑπῆρξαν ἄμεσες καὶ οἱ ἀντιδράσεις βίαιες. Ὅταν μάλιστα ὁ Φαλμεράιερ ἐπισκέφθηκε τὴν Ἀθήνα τὸ 1842 ὑπῆρξε ἀντικείμενο ὕβρεων καὶ λοιδορισμῶν ἀπὸ τὶς ἐφημερίδες καὶ τοὺς κατοίκους τῆς πόλης. Τὸ 1870 ὅμως ὁ Κὰρλ Χὸπφ ἔγραψε τὴν Ἑλληνικὴ Ἱστορία του, μὲ τὴν ὁποία ἀποδεικνύεται ἡ ἀδιάλειπτη ὕπαρξη τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους στὰ πατρογονικά του χώματα, πιστοποιεῖται ἡ γνησιότητα τῆς καταγωγῆς τῶν Ἑλλήνων ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους προγόνους τους καὶ ἐπιβεβαιώνεται ἡ συνέχεια τῆς ἐθνικῆς παράδοσης μεταξὺ ἀρχαίας καὶ νεώτερης Ἑλλάδας».

Τί γράφει ὁ Κὰρλ Χόπφ

Παραθέτουμε ἀποσπάσματα τοῦ βιβλίου «Οἱ Σλάβοι ἐν Ἑλλάδι» ἀπὸ τὴ μετάφραση τοῦ 1872, τοῦ Φραγκίσκου Ζαμβάλδη:

«…ὁ Φαλλμεράυερ ἐξαίρει καὶ ἀντιγράφει μόνον τὸ μέρος ὅπερ ἀναφέρεται εἰς τὴν κατάκτησιν τῆς χώρας ὑπὸ τῶν Ἀβάρων ἢ τῶν Σκλαβηνῶν, ὥσπερ κατόπιν ἐξαίφνης ὀνομάζονται, παραλείπει δὲ παντάπασιν καὶ ἐπίτηδες ἀποσιωπᾷ τὸ τέλος τὸ περὶ τῆς αὐτῶν ἐκριζώσεως (ἐπειδὴ οὐδὲν ἄλλο σημαίνει τὸ «ἠφάνισεν»)! Θὰ ἔπραττε βέλτιον, τουλάχιστον θὰ ἐποιεῖτο περὶ πλείονος τὴν ἱστορικὴν ἀλήθειαν ἢ τὴν ἐαυτοῦ σλαβικὴν θεωρίαν ἐξετάζων κριτικῶς τὰ ἐν τῷ χρονικῷ) περιεχόμενα· ἀλλ᾿ ἐπειδὴ αὐτὸς μὲν ἐκ προθέσεως, τὸ παρέλιπεν, οἱ δὲ ὀπαδοὶ αὐτοῦ ἠρκέσθησαν εἰς ὅ,τι αὐτὸς ἐπήνεγκεν, ἡμεῖς πρέπει νῦν νὰ ἐξετάσωμεν ἐξαύθις καὶ συζητήσωμεν τὴν ἐποχὴν καὶ τὰς πηγὰς ταύτης τῆς εἰδήσεως…

… Ἂν οὖν διὰ τούτων τῶν σλαβικῶν ἐποικήσεων σταγόνες τινὲς σκυθικοῦ αἵματος ἐνδέχεται νὰ ρέωσιν εἰς τὰς φλέβας ἐκείνων, οἵτινες θεωροῦσιν ἑαυτοὺς ὡς ἰθαγενεῖς ἀπογόνους τῶν ἀρχαίων Ἑλλήνων, αὐτὸ τὸ μίγμα εἶναι βεβαίως μικρόν.

Μετά τινας ἀνθρώπων γενεᾶς τὸ σλαβικὸν στοιχεῖον ἠφανίσθη ὑπὸ τοῦ κατά τε τὴν ποσότητα καὶ τὸ πνεῦμα ὑπερέχοντος ἑλληνικοῦ· μόνον τὰ ὀνόματα τῶν χωρίων αὐτῶν, ὡς οἱ κάτοικοι θὰ ἀνίχνευον δυσκόλως τὴν γενεαλογίαν εἰς τοὺς Σλάβους τῆς θ´ ἑκατονταετηρίδος, καὶ τύποι τινὲς ἀναντιρρήτως σλαβικοὶ ἐνθυμίζουσι τὸ μίγμα τοῦ ἑλληνικοῦ αἵματος μετὰ τοῦ σλαβικοῦ, ὅπερ διετηρήθη μέχρι τοῦδε ἄμικτον, πλὴν τῶν Τζακόνων (τῶν ἀρχαίων τούτων Ἑλλήνων καὶ Πελασγῶν τοῦ Φαλλμεράυερ καὶ ἄλλων!) (163).

Διὰ τῶν εἰρημένων ἡ θεωρία τοῦ Φαλλμεράυερ ἔπρεπε νὰ περιορισθῇ ἐντὸς τοῦ ἁρμοδίου μέτρου· ναὶ μὲν ὑπῆρξαν σλαβικοὶ ἐποικήσεις ἐν τῇ ἑλληνικῇ ἠπείρω, ἀλλ᾿ οὔτε πανσλαβισμὸς οὔτε ὁλοσχερὴς ἐξόντωσις τοῦ ἑλληνισμοῦ»…

Ποιὸς εἶναι ὁ Κὰρλ Χόπφ

Γερμανὸς ἱστορικὸς μὲ πλούσιο καὶ σημαντικὸ συγγραφικὸ ἔργο. Τὸ μεγαλύτερο πάθος τῆς σύντομης ζωῆς του -πέθανε σὲ ἡλικία 41 ἐτῶν- (1832 – 1873) ἦταν ἡ μελέτη τῆς μεσαιωνικῆς ἱστορίας καὶ ἰδιαίτερα τῆς ἱστορίας τῆς Μεσαιωνικῆς καὶ Φραγκοκρατούμενης Ἑλλάδας. Σπούδασε στὸ πανεπιστήμιο τῆς Βόννης, ὅπου σὲ ἡλικία 23 μόλις ἐτῶν ἔγινε ὑφηγητὴς τῆς ἱστορίας γιὰ τρία χρόνια. Παράλληλα, ταξίδεψε στὴν Ἰταλία καὶ τὴ χώρα μας, μὲ ὑποτροφία τῆς πρωσικῆς κυβέρνησης.

Στὴ συνέχεια διορίστηκε τακτικὸς καθηγητὴς τοῦ Γκράισβαλτ καὶ μετέπειτα τῆς Κενιξβέργης, ὅπου διετέλεσε καὶ ἔφορος τῆς Βασιλικῆς Βιβλιοθήκης.

Τὰ πορίσματα τῶν ἐργασιῶν καὶ τῶν μελετῶν του δημοσιεύθηκαν σὲ διάφορα γερμανικὰ ἐπιστημονικὰ περιοδικά. Τόμους ὁλόκληρους ἀποτελοῦν οἱ μελέτες του, οἱ περισσότερες ἀπὸ τὶς ὁποῖες βρίσκονται καταχωρημένες στὰ πρακτικά της Ἀκαδημίας τῶν Ἐπιστημῶν στὴ Βιέννη καὶ στὴν ἐγκυκλοπαίδεια τῶν Ἒρς καὶ Γκοῦβερ. Δυὸ τόμοι τῆς ἐγκυκλοπαίδειας αὐτῆς (85ος καὶ 86ος) περιλαμβάνουν τὴν ἱστορία τῆς Ἑλλάδας κατὰ τοὺς μεσαιωνικοὺς χρόνους, ἔργο ἐξ ὁλοκλήρου τοῦ Καρόλου Χόπφ, ποὺ ἀποτελεῖ πολύτιμη πηγὴ κάθε ἐργασίας γύρω ἀπὸ τὴν ἑλληνικὴ μεσαιωνικὴ ζωή. Ἀλλὰ αὐτοτελῆ ἱστορικὰ ἔργα του εἶναι: ὁ «Ἱστορικὸς καὶ Γενεαλογικὸς Ἄτλας», ἡ «Μετανάστευσις Τσιγγάνων εἰς Εὐρώπην», τὰ «Ἑλληνορρωμανικὰ χρονικά», κ.ἄ.

Το παρόν άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Καθημερινή της Κυριακής, στις 19 Φεβρουαρίου 1995

Το πήραμε από εδώ:



Τετάρτη 3 Οκτωβρίου 2012

Nέα βιβλία


Απρονοησία και Νέμεση

ελληνική κρίση 2001-2011

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΣΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

Έκδοση της Athens Review of Books

Η ελληνική κρίση μέσα από τις σελίδες της Athens Review of Books. 45 δοκίμια από 33 γνωστούς επιστήμονες για τη δεκαετία 2001-2011 της κίβδηλης ευμάρειας, όπου μεσουράνησε ο οίστρος της ακολασίας. «Ακολασίας» με όλες τις σημασίες της λέξης, δηλαδή τόσο την ατιμώρητη διασπάθιση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και των δανείων, του δημόσιου πλούτου, όσο και την ασωτία, τον εκμαυλισμό, τις επιδιώξεις άκοπου πλουτισμού, αλλά και κατασυκοφάντησης της επιχειρηματικότητας, των δημιουργικών δυνάμεων και δραστηριοτήτων, φαινόμενα που εν γένει εντάσσονται σε έναν –καβαφιστί– εθνικό βίο ενήδονο και ακαλαίσθητο, δηλαδή στο καθεστώς του Υπαρκτού Λαϊκισμού στη χώρα και στα μυαλά των ανθρώπων κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο, ιδίως μετά το 1981.

Γράφουν οι:

ΤΑΣΟΣ ΑΒΡΑΝΤΙΝΗΣ • ΚΩΣΤΑΣ ΑΖΑΡΙΑΔΗΣ • ΤΑΚΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗMΗΤΡΗΣ ΒΑΓΙΑΝΟΣ • ΜΑΝΩΛΗΣ ΒΑΣΙΛΑΚΗΣ • ΠΑΝΑΓΗΣ ΒΟΥΡΛΟΥΜΗΣ • ΤΑΣΟΣ ΓΙΑΝΝΙΤΣΗΣ • ΓΙΩΡΓΟΣ Β. ΔΕΡΤΙΛΗΣ • ΑΡΙΣΤΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ • ΜΙΧΑΗΛ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ • ΧΡΥΣΑΦΗΣ Ι. ΙΟΡΔΑΝΟΓΛΟΥ • ΠANAΓIΩTHΣ Κ. IΩAKEIMIΔHΣ • ΓΙΑΝΝΗΣ Μ. ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ • ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ • ΙΩΑΝΝΗΣ ΛΗΞΟΥΡΙΩΤΗΣ • ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΛΥΜΠΕΡΑΚΗ • ΜΑΝΟΣ ΜΑΤΣΑΓΓΑΝΗΣ • ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ • ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΩΤΗΣ • ΝΙΚΟΣ ΜΟΥΖΕΛΗΣ • ΣΙΜΟΣ ΜΠΕΝΣΑΣΣΩΝ • ΜΙΡΑΝΤΑ ΞΑΦΑ • ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ • ΑΘAΝΑΣΙΟΣ Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ • ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΠΑΣΣΙΑΣ • ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ Α. ΠΙΣΣΑΡΙΔΗΣ • ΘΟΔΩΡΟΣ ΣΚΥΛΑΚΑΚΗΣ • ΤΖΟΡΤΖ ΣΟΡΟΣ • ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΡΑΟΣ • ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ • ΠΛΑΤΩΝ ΤΗΝΙΟΣ • ΛΟΥΚΑΣ ΤΣΟΥΚΑΛΗΣ • ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΑΛΙΑΣΟΣ • ΜΙΧΑΛΗΣ ΨΑΛΙΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ

Το πρώτο τεύχος της Athens Review of Books κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο 2009, καθώς ξεσπούσε η ελληνική κρίση. Ο μεγάλες ανατροπές που ακολούθησαν εξηγούν την αιτία που οδήγησε την ΑRB να αφιερώσει σημαντικό μέρος του ενδιαφέροντός της στα οικονομικά. Δυόμισι χρόνια αργότερα έχει σχηματιστεί ένα corpus δεκάδων δοκιμίων που προσφέρουν μια συνεκτική αφήγηση και εξήγηση του πώς φτάσαμε εδώ, αλλά και πού μπορούμε να πάμε από εδώ και πέρα.
Σαράντα πέντε (45) από αυτά συναπαρτίζουν τον ανά χείρας τόμο και έχουν έναν κοινό παρονομαστή: την πρωτοφανή οικονομική και πολιτιστική κρίση που μαστίζει τη χώρα μας. Οι 33 συγγραφείς τους είναι γνωστοί επιστήμονες, ενώ ορισμένοι από αυτούς έχουν αναλάβει κατά το παρελθόν και θέσεις ευθύνης, και επομένως μιλούν εκ πείρας. Ο αναγνώστης λοιπόν του συλλογικού τόμου έχει τη δυνατότητα να συγκρίνει τα στοιχεία, τις διαπιστώσεις, τα συμπεράσματα και τις προτάσεις αυτών των αναλυτών με τα όσα απατηλά και σεσοφισμένα διισχυρίζεται το πολιτικό μας σύστημα εξουσίας προκειμένου να εξαπατήσει για μια ακόμη φορά τον ελληνικό λαό και να αποσείσει τις δικές του βαρύτατες ευθύνες για τη βασανιστική πραγματικότητα την οποία βιώνουν και θα συνεχίσουν να βιώνουν για πολλά ακόμη χρόνια οι Έλληνες πολίτες. Από αυτή τη σύγκριση προκύπτει αβίαστα και το κεντρικό νόημα του τόμου, που δεν είναι άλλο από τη διαπίστωση αυτής ακριβώς της εξαπάτησης.
Το σύστημα εξουσίας στην Ελλάδα συγκροτείται από μία ανίερη συμμαχία ολιγαρχικής κοπής: βουλευτές και κομματάρχες, που ψωμίζονται από τον δημόσιο κορβανά, μιντιακά διαπλεκόμενοι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες, συντεχνιακά και συνδικαλιστικά κυκλώματα, μέσα μαζικής «ενημέρωσης» και αποχαυνωμένοι πολίτες, νεποτισμός και τυχοδιωκτισμός, εν ολίγοις coincidentia oppositorum, με άλλα λόγια: συνεργία των άκρων προς ίδιον όφελος. Θα ήταν ασυγχώρητη αφέλεια να νομίσει κάποιος ότι το σύστημα αυτό δεν έχει αναπτύξει στον μέγιστο βαθμό το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Και τώρα ακόμη που η απάτη αποκαλύφθηκε, η φενάκη έπεσε στο έδαφος, η φούσκα έσκασε, το σύστημα ελίσσεται με μαεστρία, διαχέει την ευθύνη στους ξένους «τοκογλύφους» και στο σύνολο του πληθυσμού («Μαζί τα φάγαμε!»). Το πιο καταπληκτικό λοιπόν κατόρθωμα του ελληνικού συστήματος εξουσίας είναι πως έχει καταφέρει, στη συνείδηση υψηλού ποσοστού της κοινής γνώμης, να μεταφέρει σε άλλους μεγάλο μέρος από τις δικές του ευθύνες για όσα συνέβησαν και συμβαίνουν, και προπαντός στους διεθνείς χρηματοδότες μας.
Μελετώντας τα κείμενα αυτού του τόμου ο αναγνώστης θα βρει τα οικονομικά στοιχεία και δεδομένα που αποδεικνύουν τον ισχυρισμό αυτό. Θα προσεγγίσει τα πραγματικά αίτια της χρεοκοπίας της Ελλάδας το 2009-2010 και θα διαπιστώσει πως το μύθευμα το οποίο πιστεύει ικανό μέρος των συμπολιτών μας, ότι «συνωμότησαν εναντίον μας οι οίκοι και οι αγορές», είναι και παιδαριώδες και ανόητο. Το μύθευμα αυτό επικαλούνται για ευνόητους λόγους όσοι δανείστηκαν 300 δισ. ευρώ και δημιούργησαν ετήσιο έλλειμμα 36 δισ. ευρώ (με ΑΕΠ τότε 230 δισ. ευρώ) και αντίστοιχο αστρονομικό έλλειμμα ισοζυγίου εξωτερικών συναλλαγών. Πάντως οφείλουμε να επισημάνουμε ότι η ελληνική κρίση έχει τη «μοχθηρία» να κρύβει διδάγματα ακόμη και για τους δογματικούς λάτρεις των αγορών.[1]
Ο νηφάλιος λοιπόν αναγνώστης θα διαπιστώσει πως ουδέποτε ήρθαν «τοκογλύφοι για να μας πάρουν τον εθνικό μας πλούτο». Τοκογλύφος είναι αυτός που σου ζητά μεγαλύτερο επιτόκιο την ώρα που εσύ έχεις ανάγκη. Αντιθέτως, μας ζήτησαν το μισό επιτόκιο από αυτό της αγοράς. Και μετά, ενώ το επιτόκιο της αγοράς εκτοξεύθηκε στο 30%, εκείνοι μας το κατέβασαν στο 3,5%. Όσο δηλαδή δανείζεται σήμερα η Γαλλία και το μισό σχεδόν απ’ ό,τι δανείζεται η Ιταλία. Οι Ευρωπαίοι μάς δάνεισαν με όρους ευνοϊκούς, όχι γιατί είναι υπεράνω χρημάτων, αλλά επειδή στάθμισαν το κόστος της ελληνικής χρεοκοπίας για το κοινό νόμισμα και τις αρνητικές επιπτώσεις που θα είχε αυτή η εξέλιξη στην Ευρωπαϊκή Ιδέα. Η απόφασή τους ελήφθη μάλλον ψυχρά, ως συνισταμένη των συμφερόντων τους και βάσει των πολιτικών δεδομένων που αντιμετώπιζαν.
Θα διαπιστώσει ακόμη ότι και η τρόικα έχει μερίδιο ευθύνης για την αποτυχία του προγράμματος, γιατί δεν επέμενε στην υλοποίηση του μνημονίου το οποίο η ίδια είχε υπαγορεύσει.[2] Αντιθέτως μάλιστα υπέκυψε στις αντιδράσεις των δύο κομμάτων εξουσίας που προσπάθησαν επιτυχώς μέχρι τώρα να διατηρήσουν τους μηχανισμούς τους στον δημόσιο τομέα, στους οργανισμούς και στις ΔΕΚΟ. Συναρωγός των δύο κομμάτων στάθηκε η κρατικοδίαιτη αριστερά –γιατί κι αυτή συμμετείχε κατά το ποσοστό της στη νομή της εξουσίας–, τόσο η δογματική όσο και η δήθεν αντιεξουσιαστική, αλλά και η ψευδοεκσυγχρονιστική.
Δυστυχώς ο τόμος αυτός προοιωνίζεται αλλά δεν μπορεί να απαντήσει στο καίριο ερώτημα: θα επιβιώσει τελικά το φαυλεπίφαυλο πολιτικό μας σύστημα εξουσίας; Ή θα επικρατήσει ο βασικός νόμος πως μπορείς να εξαπατάς πολλούς ανθρώπους για λίγο καιρό, αλλά δεν γίνεται να εξαπατάς τους πάντες για τον αιώνα τον άπαντα; – κι έχουμε την εντύπωση ότι διακρίνεται μέσα στο βαθύ σκότος μια αχτίδα φωτός.
Η κατάταξη των άρθρων είναι θεματική, ωστόσο στο τέλος του τόμου υπάρχει πλήρες ευρετήριο με τη χρονολογική σειρά όλων των δημοσιευθέντων δοκιμίων (και όσων δεν περιλαμβάνονται στον τόμο). Για να μην καταστεί ανοικονόμητος (μέγα βιβλίον μέγα κακόν) παραλείψαμε με λύπη ορισμένα σχετικά κείμενα, σημειώνοντας πάντως τον τίτλο και το τεύχος στο οποίο δημοσιεύθηκαν ώστε να τα βρει εύκολα στο αρχείο του περιοδικού ο αναγνώστης. Από τα editorial επιλέχθηκαν τα πιο παρεμβατικά και αρκούντως αιχμηρά, όπως για παράδειγμα το ανοιχτό γράμμα προς την Τρόικα.[3] Όσα επισημαίναμε τότε καταβάλλονται προσπάθειες να γίνουν όπως όπως πράξη σήμερα, αλλά και να εξαιρεθούν σκανδαλωδώς αυτά που αφορούν τα διαπλεκόμενα ΜΜΕ και την παρασιτική εφημεριδοσύνη, τον ακρογωνιαίο λίθο του φαυλοκρατικού συστήματος εξουσίας (π.χ. αγγελιόσημο, δημοσίευση ισολογισμών, ΕΡΤ κ.ά.). Με την ίδια παρρησία, έξι μήνες αργότερα, δημοσιεύσαμε το “We have the Troika we deserve!”.
Η κυκλοφορία των λεγόμενων μέσων μαζικής «ενημέρωσης» διαρκώς συρρικνώνεται και τα ίδια απαξιώνονται στην ελληνική κοινωνία ή/και κλείνουν. Δεν είναι πάντοτε ποταπό συναίσθημα να χαίρεσαι όταν συμβαίνουν τέτοιες «απώλειες». Η καταβαράθρωση της ακροαματικότητας των ΜΜΕ και της κυκλοφορίας των εφημερίδων μάς προξενεί λύπη γιατί πολλοί άνθρωποι μένουν άνεργοι, αλλά και κάποια ικανοποίηση γιατί ορισμένα απ’ αυτά τα μέσα και οι «λειτουργοί» τους [sic] έχουν κακουργήσει ως συνεργοί του συστήματος εξουσίας.
Ευχαριστώ από καρδιάς τους συνεργάτες του τόμου που με την επιστημοσύνη και την παρρησία τους φώτισαν πολλές σκοτεινές πτυχές της παρελθούσας δεκαετίας της κίβδηλης ευμάρειας, όπου μεσουράνησε ο οίστρος της ακολασίας. «Ακολασίας» με όλες τις σημασίες της λέξης, δηλαδή τόσο την ατιμώρητη διασπάθιση των ευρωπαϊκών κονδυλίων και των δανείων, του δημόσιου πλούτου, όσο και την ασωτία, τον εκμαυλισμό, τις επιδιώξεις άκοπου πλουτισμού αλλά και κατασυκοφάντησης της επιχειρηματικότητας, των δημιουργικών δυνάμεων και δραστηριοτήτων, φαινόμενα που εν γένει εντάσσονται σε έναν –καβαφιστί– εθνικό βίο ενήδονο και ακαλαίσθητο, δηλαδή στο καθεστώς του Υπαρκτού Λαϊκισμού στη χώρα και στα μυαλά των ανθρώπων κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο, ιδίως μετά το 1981. Η συμβολή του Πλάτωνα Τήνιου και στον τόμο αυτόν και στο εκδοτικό μας εγχείρημα στο σύνολό του είναι σημαντική. Τέλος, αλλ’ όχι έσχατα, πρέπει να ευχαριστήσουμε τους αναγνώστες που αγκάλιασαν το εγχείρημα της ARB.

— Μανώλης Βασιλάκης

[1] Στο καίριο ερώτημα «γιατί οι αγορές δεν αντέδρασαν εγκαίρως;», η απάντηση ότι τα ακριβοπληρωμένα στελέχη των επενδυτικών τραπεζών, κυρίως αλαζονικοί και άπληστοι νεαροί, δεν αντελήφθησαν την έκταση του εκτροχιασμού, είναι πειστική ως δικαιολογία μόνο αν συνδυαστεί με τον αντίστοιχο λόγο για τον οποίο δεν αντέδρασαν εγκαίρως στην περίπτωση της Lehman και της φούσκας της αμερικανικής αγοράς ακινήτων. Εννοούμε την απληστία των διαχειριστών των τεράστιων ποσών που επενδύθηκαν στην Ελλάδα, οι οποίοι για να πάρουν τα ετήσια μπόνους τους με ή χωρίς τη συγκατάθεση των επικεφαλής των τραπεζών ανελάμβαναν τεράστια ρίσκα με την πεποίθηση ότι αν κάτι πήγαινε στραβά αυτοί θα είχαν ήδη γίνει πλούσιοι. Και τον κυνισμό όλου του συστήματος που υιοθετούσε την αρχή tοo big to fail (πολύ μεγάλος για να αποτύχει), πιστεύοντας ότι μια μεγάλη αμερικανική τράπεζα (ή στην περίπτωσή μας ένα μέλος της Ευρωζώνης) δεν θα αφεθεί ποτέ να χρεοκοπήσει. Ωστόσο, όταν οι διαχειριστές (traders) μεταστρέφονται πυροδοτούν την ανησυχία των πολλών, κι ακολουθεί το κοπάδι του Πανούργου, η φυγή όλων των μικροεπενδυτών, που τελικώς μετατρέπεται σε πανικό…
[2] Δεν αγνοούμε τις αντιρρήσεις για πιθανές εναλλακτικές λύσεις που θα μπορούσαν να προβληθούν, και οι οποίες ενδεχομένως να ήσαν εφικτές στην αρχή της κρίσης. Αυτές όμως απαιτούσαν από το πολιτικό σύστημα να υλοποιήσει ταχύτατα ένα πρόγραμμα όπου θα συνυπήρχαν θεσμική ανασυγκρότηση και δραστική μείωση δαπανών και να πείσει ταυτόχρονα τους Ευρωπαίους για ένα ευρύ πρόγραμμα επενδύσεων που να εξισορροπεί την ύφεση. Ωστόσο αυτό στην αρχή του προγράμματος, με δεδομένη την πολύ κακή εικόνα της Ελλάδας στην Ευρώπη, ήταν πολιτικά ανέφικτο – και, τεχνικά, θα χρειαζόταν τουλάχιστον 1-1,5 χρόνο για να ξεκινήσει. Η βαθιά ύφεση ήταν σε κάθε περίπτωση αναπόφευκτη για σημαντικό χρονικό διάστημα.
[3] Αξίζει να σημειώσουμε ότι στο τεύχος Μαΐου 2011 είχαμε προβάλει κάπως διακριτικά στο εξώφυλλο το “Open Letter to the Troika” φοβούμενοι πιθανές αντιδράσεις των ακραίων αριστεροδεξιών, του λεγόμενου φαιοκόκκινου μετώπου. Όταν όμως το τεύχος έγινε ανάρπαστο, λίγες ημέρες μετά χρειάστηκε να το ξανατυπώσουμε, οπότε ολόκληρο το εξώφυλλο καταλάμβανε η ελληνική μετάφραση του άρθρου και ολόκληρο το οπισθόφυλλο η αγγλική εκδοχή του.


Στην «Καθημερινή της Κυριακής», δημοσιεύθηκε το ακόλουθο άρθρο του Θάνου Βερέμη σχετικά με τον τόμο «Απρονοησία και Νέμεση»:


Για την αυτογνωσία μας
Tου Θανου Bερεμη*

Oυδέν κακόν αμιγές καλού. H δημοσιονομική και κοινωνική κρίση που ζούμε προκάλεσε την πιο γόνιμη συζήτηση για το ελληνικό οικονομικό και κοινωνικό φαινόμενο από την εποχή της πρώτης μεταπολεμικής διετίας. H δυσπραγία μας, απαλλαγμένη από τη διάσπαση που προκαλούσαν στην προσοχή των ειδικών οι συγκυρίες της ανασυγκρότησης, του ανένδοτου αγώνα, της δικτατορίας και της μεταπολιτευτικής ευζωίας, μας ανάγκασε επιτέλους να εγκύψουμε στις δομικές μας αδυναμίες. O συλλογικός τόμος «Aπρονοησία και νέμεση. Eλληνική κρίση 2001-2011» (The Athens Review of Books, 2012) με επιμέλεια Mανώλη Bασιλάκη, αποτελεί κιβωτό αυτογνωσίας. Oι μελέτες που περιέχονται στον τόμο αυτό έχουν ξεπεράσει δεξιές και αριστερές αγκυλώσεις για να πουν τα πράγματα με το όνομά τους. Mερικοί από τους συνεργάτες βρέθηκαν σε δημόσιες θέσεις, ένας μάλιστα από αυτούς είναι ο σημερινός υπουργός Oικονομικών, όμως οι περισσότεροι διέφυγαν την προσοχή των πολιτικών μας ηγετών. Oλοι τους προσφέρουν τον λίθο τους για να οικοδομηθεί συστηματικά η ερμηνεία τού τι πήγε στραβά σε τούτο τον τόπο.
Πολλοί επισημαίνουν την εξάρτηση μεγάλου τμήματος της κοινωνίας από το κράτος, ώστε να σοβεί μια επικίνδυνη αντιπαράθεση των ομάδων που επωφελούνται από το status quo με εκείνους που καταβάλλουν ακέραιο το κόστος αυτής της ανωμαλίας.
Kαι ενώ σαν τους Mοιραίους του Bάρναλη περιμένουμε τον παράκλητο ηγέτη που θα μας σώσει από το σημερινό αδιέξοδο, πλησιάζουμε επικίνδυνα το ενδεχόμενο «μιας βίαιης εξαθλίωσης» (Mιχ. Mητσόπουλος, σ. 297).
Πώς όμως φθάσαμε στον σημερινό μας θανάσιμο συνδυασμό χρέους και χαμηλής ανταγωνιστικότητας; Kατά τον Aθ. Παπανδρόπουλο πρέπει να ανατρέξουμε στην πρώτη κιόλας περίοδο του ΠAΣOK όταν «εμπεδώθηκε στην Eλλάδα μια αντιδραστική τριτοκοσμική ιδεολογία...» (σ. 234). Σημειώνει ακόμα ότι κατά την περίοδο 1981-85 εισρέουν στην Eλλάδα δάνεια από ιαπωνικές κυρίως τράπεζες ύψους 50 δισ. δολαρίων, ώστε «το δημόσιο χρέος από 28% του AEΠ το 1980, να εκτιναχθεί στο 47,8% στα τέλη του 1985. Eίχε δηλαδή σχεδόν διπλασιασθεί χωρίς να γίνει στη χώρα ούτε ένα έργο» (σ. 235). Oι αυξήσεις μισθών και συντάξεων που συντελούνται κατά τη δεκαετία μετά την είσοδό μας στην Eυρωζώνη (όταν οι Γερμανοί είχαν αποκλείσει κάθε αύξηση στη δική τους οικονομία) εξηγεί το υπέρογκο κόστος των προϊόντων και των υπηρεσιών μας, ώστε να εισάγουμε πλέον τα πάντα, ακόμα και λεμόνια! Oπως σημειώνει ο Tάκης Iωακειμίδης, η κρίση στην Eλλάδα είναι καθολική «–συστημική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική– και έχει το σχήμα πυραμίδας. Στην κορυφή εκδηλώνεται η δημοσιονομική κρίση, με κύρια συμπτώματα τα γιγαντιαία ελλείμματα προϋπολογισμού (15,4%) και χρέους (150%). Kάτω βρίσκεται η οικονομική κρίση εν ευρεία εννοία, με εκφάνσεις τα ελλείμματα ανταγωνιστικότητας και παραγωγικότητας. Kάτω από την κρίση αυτή εντοπίζεται η πολιτική - θεσμική κρίση ή η κρίση του κρατικού συστήματος... τέλος, στη βάση βρίσκεται η κρίση του πολιτιστικού προτύπου, με πολλαπλά ελλείμματα συμπεριφοράς, αντιλήψεων, στάσεων, αντιδράσεων» (σ. 92)
Aυτό που αντιλαμβάνεται ο αναγνώστης αυτής της μεγάλης ιδεολογικής ποικιλίας συγγραφέων (Ξαφά, Σπράος, Mατσαγγάνης, Σκυλακάκης, Bουρλούμης, Γιαννίτσης) είναι ότι συγκλίνουν σε ορισμένα βασικά συμπεράσματα: η συντήρηση των ευνοημένων του Δημοσίου δεν αποτελεί πράξη προοδευτισμού, η συντήρηση των κλειστών επαγγελμάτων επιβαρύνει το κοινωνικό συμφέρον, η συντήρηση του πανεπιστημιακού κατεστημένου (πρυτάνεις) καταδικάζει τα AEI σε μαρασμό. Συγκλίνουν επίσης στη διαπίστωση ότι η ξεχωριστή πολιτική ιδεολογία που έφεραν τα δύο κόμματα εξουσίας, τα οποία κυβέρνησαν κατά καιρούς τη χώρα, δεν διαφοροποίησε το τελικό αποτέλεσμα. O Πλάτων Tήνιος διαπιστώνει ότι οι μεταρρυθμίσεις που επιχείρησαν ήταν άτολμες και γι’ αυτό απέτυχαν (σ. 89).
O Λουκάς Tσούκαλης μεταφέρει τις συνέπειες της κρίσης στην ίδια την Eυρωπαϊκή Eνωση. «Tα μεγάλα κεκτημένα της Eυρώπης (ειρήνη, δημοκρατία, ανθρώπινα δικαιώματα, κοινωνικό κράτος και ανοιχτά σύνορα), απειλούνται όσο η οικονομική κρίση βαθαίνει και το τέρας του λαϊκισμού γιγαντώνεται...» (σ. 37).
Στη χώρα μας ο λαϊκισμός δεν είναι αποτέλεσμα της κρίσης αλλά γενεσιουργός αιτία. Kαι ο μεν ΣYPIZA ως διάδοχος του βαθέος ΠAΣOK και αποδέκτης επιφανών στελεχών του, δεν κάνει ούτε προσπάθεια να κρύψει τα λαϊκιστικά ανακλαστικά του, ενώ ο κ. Kουβέλης φαίνεται να μην έχει αντιληφθεί ότι ο αγώνας του για να μη θιγούν τα συμφέροντα των ευάριθμων ευνοημένων του συστήματος, αποτελεί απλώς σκάνδαλο παλαιοκομματικού τύπου.
Tο ΠAΣOK, εξάλλου, ακόμα και το καλοκαίρι του 2010 που υποτίθεται ότι φρόντιζε να νομοθετήσει για τη σωτηρία της χώρας, δεν παρέλειψε «την πρόωρη συνταξιοδότηση προνομιούχων κατηγοριών με αυξημένο πλασματικό χρόνο και άρα διογκωμένα τα ελλείμματα που αποτελούν βασικό λόγο της αποτυχίας μείωσης των δαπανών και των ελλειμμάτων του 2011 και του 2012...» (Σκυλακάκης, σ. 333). Aυτή και άλλες αδικίες εις βάρος της πλειοψηφίας των μη ευνοημένων του συστήματος (συμπεριλαμβανομένου και του ενός και κάτι εκατομμυρίου ανέργων του ιδιωτικού τομέα) δεν εξασφάλισαν ευτυχώς την εκλογική επιτυχία στα δύο μεγάλα κόμματα. O τόμος αυτός αποτελεί εγερτήριο σάλπισμα για όσους απεργάζονταν χωρίς να το αντιλαμβάνονται τη μαύρη τρύπα της σημερινής κρίσης - δεξιούς και αριστερούς.

*O κ. Θάνος Bερέμης είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Aθηνών.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_26/08/2012_493559


Δευτέρα 1 Οκτωβρίου 2012

Tο νέο ebook του δημοσιογράφου Δημ. Στεργίου "Στη Φυλακή"


Tο νέο ebook του δημοσιογράφου Δημ. Στεργίου

Κυκλοφορεί το νέο ebook του δημοσιογράφου Δημήτρη Στεργίου "Στη Φυλακή" με αποκαλυπτικά ντοκουμέντα για το πώς «φαγώθηκαν» 1,3 τρισ. ευρώ από το 1981 έως σήμερα.

Διαβάστε το αποκαλυπτικό ebook του δημοσιογράφου Δημήτρη Στεργίου "Στη Φυλακή" που μόλις κυκλοφόρησε με ντοκουμέντα για ευθύνες των πολιτικών, των εκάστοτε κυβερνήσεων, των εκάστοτε αντιπολιτεύσεων, που οδήγησαν σιγά – σιγά τη χώρα και τα ελληνικά νοικοκυριά στη χρεοκοπία...

«Στη Φυλακή», λοιπόν, όλοι (κι όταν λέμε όλοι εννοούμε ΟΛΟΙ). Ένα νέο βιβλίο - κατηγορητήριο με ηχηρά διαχρονικά στοιχεία από το προσωπικό αρχείο ως συμβολή στη σημερινή συζήτηση για τις ευθύνες των πολιτικών, που ποδοπατούσαν προκλητικά όλους τους οικονομικούς νόμους. Και οι τελευταίοι, φιλέκδικοι, όπως είναι, ξέσπασαν με αγριότητα στα ελληνικά νοικοκυριά και την ελληνική οικονομία, διότι οι υπεύθυνοι πολιτικοί όχι μόνο δεν τιμωρούνταν, αλλά και … ανταμείβονταν κιόλας, αφού εκλέγονταν μάλιστα με την ψήφο του ελληνικού λαού ως πρόεδροι της Δημοκρατίας, ως πρωθυπουργοί, ως υπουργοί, ως υφυπουργοί, αρχηγοί κομμάτων, αρχηγοί μείζονος και ελάσσονος αντιπολίτευσης!

To ebook περιλαμβάνει ειδικό παράρτημα και πίνακες με την εξέλιξη των βασικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας από το 1961 μέχρι σήμερα και με το πώς διαμορφώθηκαν αυτά από την κάθε κυβέρνηση. Τα συμπεράσματα προκύπτουν εύκολα για τον αναγνώστη.

Πρόκειται για ένα βιβλίο 450 σελίδων (1.986 σελίδες σε iphone) και διατίθεται σε όλα τα συμβατά αρχεία για κινητά τηλέφωνα, ipad και για υπολογιστή, αφού μπορείτε να το κατεβάσετε σε μορφή pdf, epub και mobi για Kindle.

H τιμή του είναι μόλις £3 (περίπου 3,70 ευρώ) και περιλαμβάνει ΦΠΑ και άλλες επιβαρύνσεις. Διατίθεται από την ιστοσελίδα του NewsPark.eu στη διεύθυνση https://newspark.eu/ebooks
Για τηλεφωνικές παραγγελίες μέσω πιστωτικής κάρτας στείλτε email στο helpdesk@stergioultd.com  και σημειώστε την ώρα που θέλετε να σας καλέσουν.

Επίσης, προσφέρονται αναλυτικές οδηγίες για την πληρωμή και την εγκατάσταση για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με την ηλεκτρονική ανάγνωση βιβλίων.

Δείγμα και περιεχόμενα του βιβλίου μπορείτε να δείτε σε αυτή τη διεύθυνση http://goo.gl/akDsm

H έκδοση είναι του ιδίου. Επικοινωνήστε με τον ίδιο τον συγγραφέα στην προσωπική του ιστοσελίδα, στη διεύθυνση http://dimitris-stergiou.eu

Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2012

Bruce Clark: Δυο Φορές Ξένος


Bruce Clark: Δυο Φορές Ξένος

• Δέσιμο: Μαλακό εξώφυλλο
• Αριθμός σελίδων: 308
• Εκδότης: Ποταμός
• Ημ. έκδοσης: Μάϊος, 2007
• Διαστάσεις: 24x17 εκ.
• Βάρος: 658 γρ.
• Πρωτότυπο: Twice a Stranger: How Mass Expulsion Forged Modern Greece and Turkey (Αγγλικά)
• ISBN13: 9789606691119



Ανταλλαγή πληθυσμών - Στο δέντρο της μνήμης
της Ελίνας Γαληνού

Μια εικόνα από τη Μυτιλήνη το 1923

"Όσοι πιστεύουν στην παραδοσιακή έχθρα μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, θα παρακολουθούσαν απορημένοι τους Ελληνες της Μυτιλήνης να στρώνουν αποχαιρετιστήρια τραπέζια στους γείτονές τους και αργότερα, να τους συνοδεύουν στην προβλήτα, όπου χριστιανοί και μωαμεθανοί που μέχρι χτές όργωναν τα χωράφια τους μαζί, και πολλές φορές έπαιζαν μια παρτίδα τάβλι στα καφενεία του χωριού, αγκαλιάζονταν και αποχαιρετούσαν ο ένας τον άλλον με δάκρυα στα μάτια. Επειτα, καθισμένοι σε βουνά από αποσκευές, με τα υπάρχοντά τους τριγύρω-κλαίγοντας οι μουσουλμάνοι της Μυτιλήνης, σάλπαραν για την άγνωστη Τουρκία".
Η περιγραφή αυτή, η οποία πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό National Geographic τον Νοέμβριο του 1923, αναφέρεται ενδεικτικά στο βιβλίο του Μπρούς Κλάρκ "Δυό Φορές Ξένος".

Η εικόνα που περιγράφεται, είναι απόλυτα συμβατή με διάφορες αφανείς μαρτυρίες που μας έχουν γίνει γνωστές από στόμα σε στόμα, μέσω ανθρώπων που έζησαν απ΄ευθείας τα γεγονότα. Είναι γεγονός ότι στη Μυτιλήνη οι μουσουλμάνοι έφυγαν κλαίγοντας και φώναζαν στη προκυμαία "Πού μας πάνε σ΄αυτή την άγνωστη Τουρκία, και μας αποκόβουν από τη γή μας..." Ανάλογες σκηνές απ΄ότι πληροφορούμαστε, διαδραματίστηκαν και σε άλλα λιμάνια ή σημεία αποχαιρετισμού των πληθυσμών που έπεσαν στον κλήρο της ανταλλαγής, με την Συνθήκη της Λωζάνης...

Μια τέτοια χαρακτηριστική εμπειρία, βίωσαν και οι παππούδες μου τότε στη Μυτιλήνη, με μια οικογένεια μουσουλμάνων που εργάζονταν ως επιστάτες στα ελαιοκτήματά τους. Ο παππούς μου έλεγε ότι ήταν άνθρωποι πολύ έμπιστοι και εξαιρετικά επιδέξιοι στη δουλειά τους. Είχαν παντρευτεί εκεί και απόκτησαν τέσσερα παιδάκια, το πιό μικρό τους ήταν η Μαρουσώ. Η μικρή Μαρουσώ, ήταν η χαρά της οικογένειας του παππού μου. Την καμάρωναν να λέει τις πρώτες της ελληνικές λέξεις, της χάριζαν παιχνίδια, την έπαιζαν, και γενικά της συγχωρούσαν όλες τις σκανταλιές. Μόνο μια φορά που η Μαρουσώ απομακρύνθηκε και βρέθηκε σ΄ένα δάσος, ο παππούς μου της είπε αυστηρά να μην το ξανακάνει, γιατί μπορεί να χαθεί και να μην την ξαναβρούνε...Αυτό το περιστατικό όμως, επέδρασε πολύ καταλυτικά στην νηπιακή αντίληψη του μικρού κοριτσιού και θα καθόριζε αργότερα, την τύχη του...

Με την κύρωση της Συνθήκης της Λωζάνης τον Μάιο του 1923, ήρθαν τα πικρά μαντάτα για την ανταλλαγή πληθυσμών, σε όλα τα μέρη της Ελλάδας και βέβαια, στη Μυτιλήνη. Η οικογένεια του παππού μου, αναγκάστηκε να αποχαιρετίσει τους πιστούς επιστάτες της και με ιδιαίτερη λύπη, τη μικρή Μαρουσώ...Φαίνεται όμως, ότι η μικρή αυτή, αντιλήφθηκε πολύ καλά ότι οι γονείς της έφευγαν από κείνο το μέρος για πάντα... Ισως επειδή η ίδια είχε δεθεί με την οικογένεια του παππού μου παραπάνω απ΄ότι τα άλλα αδέλφια της, ίσως επειδή είχε δει το προηγούμενο βράδι της αναχώρησης, τους γονείς της και τον παππού μου να κλαίνε. Κάτι κινήθηκε στο παιδικό μυαλό και υπαγόρεψε στο παιδί ότι αυτό που γινόταν ήταν κακό και άδικο, κι΄ έπρεπε με κάθε τρόπο να το αποφύγει.. Τότε φαίνεται, θυμήθηκε εκείνο το περιστατικό που είχε χαθεί στο δάσος και που της είπε ο παππούς μου "αν το ξανακάνεις, μπορεί να μη σε ξαναβρεί κανένας..."

Αυτό ήταν! Το πρωί που οι γονείς της ήταν έτοιμοι να φύγουν, η μικρή είχε γίνει άφαντη. Έψαξαν παντού, τους γύρω κήπους, στα γειτονικά σπίτια, μα τίποτα. Η ώρα περνούσε και περιθώριο χρόνου δεν υπήρχε. Έπρεπε να κατεβούν στην προκυμαία για να σαλπάρουν για το άγνωστο, αφήνοντας για πάντα τους πίσω τον τόπο και τους ανθρώπους που αγάπησαν και μαζί μ΄όλα αυτά, τη μικρή τους κόρη...Ο παππούς τους παρηγόρησε, λέγοντας ότι θα την έβρισκε σίγουρα και θα φρόντιζε με πρώτη ευκαιρία να τη στείλει κοντά τους. Οι δύστυχοι γονείς, αφέθηκαν σ΄αυτήν την υπόσχεση γιατί τον εμπιστευόντουσαν απόλυτα...

Δυό μέρες μετά, ύστερα από σχολαστική αναζήτηση του παππού σ΄όλη την περιοχή γύρω από τη Μυτιλήνη, η μικρή Μαρουσώ βρέθηκε κρυμμένη στην κουφάλα μιας μεγάλης Ελιάς! Η οικογένεια του παππού, την κράτησε κοντά της και ύστερα από ένα χρονικό διάστημα, προσπάθησαν να βρούν ίχνη των γονέων της. Δυστυχώς όμως, ήταν πολύ δύσκολο να βρεθούν τα ίχνη των μουσουλμάνων που είχαν σκορπίσει στην Ανατολία, στα τάγματα εργασίας που είχε ορίσει ο Κεμάλ. Έτσι η Μαρουσώ έμεινε για πάντα στο σπίτι των παππούδων. Της έμαθαν γράμματα και όταν μεγάλωσε, έγινε η επιστάτισσα του σπιτιού. Αργότερα της έβγαλαν μια μικρή αγροτική σύνταξη και ο παππούς μου, άφησε παρακαταθήκη στους δυο γιούς του, να συμπληρώνουν το εισόδημά της ως το τέλος της ζωής της. Θυμάμαι προσωπικά την τελευταία επιταγή του πατέρα μου, που επιστράφηκε μαζί με το τηλεγράφημα που ανήγγειλε τον θάνατό της. Ήταν γύρω στο 1973...

Θα περνούσαν όμως κι΄άλλα χρόνια, για να αρχίσει να συνειδητοποιεί ο κόσμος της διπλωματίας, ότι η "λύση" της ανταλλαγής πληθυσμών ήταν ένα τεράστιο ανθρωπιστικό λάθος, που έγινε βάσει ενός νομικού πειράματος, του οποίου το τίμημα της επιτυχίας, ήταν τελικά αλγεινό...

http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2012/09/blog-post_29.html?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed:+InfognomonPolitics+%28InfognomonPolitics%29#.UGfs7K5uuC4


Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2012

Βιβλία


Μιλτιάδη Βαρβούνη
"Ιωάννης Σομπιέσκυ: ο Βασιλιάς που έσωσε την Ευρώπη"

γράφει ο Νίκος Νικολούδης,
Διδάκτωρ Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου

Αντιμετωπίζοντας μια σοβαρότατη οικονομική κρίση, η σημερινή Ευρώπη δείχνει να έχει λησμονήσει ορισμένα κοσμοϊστορικά γεγονότα που διαμόρφωσαν ανεξίτηλα την πολιτιστική φυσιογνωμία της. Η επέτειος, όμως, ενός από αυτά βρίσκεται σχεδόν «προ των πυλών», και το βιβλίο που παρουσιάζουμε εδώ μας το υπενθυμίζει κατά τον πιο επίκαιρο τρόπο. Το θέμα αφορά, συγκεκριμένα, τη δεύτερη πολιορκία της Βιέννης από τους Οθωμανούς (5 Ιουλίου-12 Σεπτεμβρίου 1683), η 330ή επέτειος της οποίας αναμένεται να τιμηθεί το επόμενο έτος. Το γεγονός αυτό, το οποίο μέχρι σήμερα μάλλον αποσιωπάται (μήπως στα πλαίσια μιας ακόμη προσπάθειας «κατευνασμού» του Ισλάμ από τη Δύση;), την εποχή κατά την οποία συνέβη θεωρήθηκε κομβικό για την ανάσχεση της οθωμανικής πλημμυρίδας στον ευρωπαϊκό χώρο. Μετά από αυτή την πολιορκία της Βιέννης (τη δεύτερη κατά σειράν, αφού το 1529 μια παρόμοια ανεπιτυχή απόπειρα είχε κάνει και ο περίφημος Σουλεϊμάν ο Μεγαλοπρεπής), οι Οθωμανοί έπαψαν να αποτελούν σοβαρή απειλή για τη δυτική Ευρώπη. Επιπλέον, η στρατιωτική παρακμή τους έγινε έκδηλη και οι συγκρούσεις τους με τα ευρωπαϊκά κράτη κατέληγαν στο εξής (με ελάχιστες εξαιρέσεις, στις οποίες περιλαμβάνεται και ο τελευταίος πόλεμός τους με τη Βενετία, το 1715) σε οδυνηρές απώλειες των ευρωπαϊκών τους κτήσεων.


Πώς όμως οδηγήθηκαν οι Οθωμανοί στην απόφαση αυτής της μοιραίας εκστρατείας και, πολύ περισσότερο, πώς κατέληξε να καταστρέψει τα σχέδιά τους ο Πολωνός ηγεμόνας Ιωάννης Γ΄ Σομπιέσκυ; Η αλληλουχία αυτών των γεγονότων επεξηγείται αναλυτικά στο βιβλίο, και έχει συνοπτικά ως εξής: Τον 17ο αιώνα τα αυστροτουρκικά σύνορα διέσχιζαν την Ουγγαρία, ένα μέρος της οποίας ήταν υποτελές στους Οθωμανούς, ενώ το υπόλοιπο τελούσε υπό την εξουσία των Αψβούργων. Στις παραμονές της οθωμανικής εκστρατείας με στόχο τη Βιέννη, το αυστριακό τμήμα της Ουγγαρίας βρισκόταν σε αναταραχή, ενώ παράλληλα οι Αψβούργοι είχαν εμπλακεί σε συγκρούσεις στα δυτικά σύνορά τους με τους προαιώνιους εχθρούς τους, τους Γάλλους.

Το γεγονός αυτό αξιοποίησε ο μεγάλος βεζίρης Καρά Μουσταφάς, από τη διάσημη οικογένεια των βεζίρηδων Κιοπρουλήδων (στους οποίους πιστώνεται η κατάκτηση της Κρήτης, το 1645), για να πραγματοποιήσει έναν στρατιωτικό περίπατο, όπως πίστευε. Πράγματι, αιφνιδιασμένος από τα γεγονότα, ο αυτοκράτορας Λεοπόλδος Α’ αποχώρησε από την πρωτεύουσά του αφήνοντας τη φύλαξή της σε μια ισχυρή φρουρά, σαφώς όμως μικρότερη από τον τεράστιο οθωμανικό στρατό, που είχε συγκεντρωθεί από τα πέρατα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η πολιορκία της Βιέννης είχε φθάσει σε ένα κρίσιμο σημείο, τα τείχη είχαν υποστεί σημαντικές φθορές και ο Καρά Μουσταφάς ετοιμαζόταν για την αποφασιστική του επίθεση, όταν δέχθηκε στα νώτα του την έφοδο των περίφημων Πολωνών «φτερωτών ουσάρων» του Σομπιέσκυ, οι οποίοι διέλυσαν την παράταξή του, τρέποντας το οθωμανικό στράτευμα σε επαίσχυντη φυγή. Η ήττα υπήρξε μοιραία για τον Καρά Μουσταφά, ο οποίος στραγγαλίστηκε με διαταγή του σουλτάνου, ενώ αντίθετα ο Σομπιέσκυ δοξάστηκε ως σωτήρας της Βιέννης και ευρύτερα της χριστιανοσύνης, αποκομίζοντας στην πρωτεύουσά του, την Κρακοβία, πλούσια λάφυρα (όπως τη σκηνή του μεγάλου βεζίρη), ορατά μέχρι σήμερα στο πρώην βασιλικό ανάκτορο.

Επιλέγοντας να κορυφώσει την εξιστόρησή του σε αυτά τα δραματικά γεγονότα, ο Μιλτιάδης Βαρβούνης, Ελληνοπολωνός με ειδίκευση σε θέματα ιστορίας των ελληνοπολωνικώνσχέσεων, μας παρουσιάζει με γλαφυρές περιγραφές (οι οποίες όμως κάθε άλλο παρά μειώνουν την ιστορική αξία του βιβλίου) τη ζωή του Σομπιέσκυ, η οποία αναλώθηκε σε μια σειρά εκστρατειών εναντίον των Οθωμανών και των συμμάχων τους, των μουσουλμάνων Τατάρων της Κριμαίας. Η «περίεργη» αυτή εξέλιξη υπήρξε απόρροια των τότε γεωπολιτικών συνθηκών, καθώς η ενιαία Πολωνολιθουανική Κοινοπολιτεία (ομοσπονδία) εκτεινόταν σε μεγάλες περιοχές της σημερινής Ουκρανίας, ανατολικά των Καρπαθίων, προσεγγίζοντας τα βόρεια σύνορα της Ρουμανίας. Τον ίδιο χώρο διεκδικούσαν τότε και οι Οθωμανοί, με αποτέλεσμα μια σειρά σκληρών, αν και ευρύτερα άγνωστων πολέμων μεταξύ των δύο χωρών.

Το ενδιαφέρον αυτό βιβλίο κυκλοφορεί προς το παρόν μόνο στα Αγγλικά, και μπορεί κανείς να το αναζητήσει μέσω του ηλεκτρονικού βιβλιοπωλείο Amazon. Θα ήταν όμως ευχής έργο να μεταφραστεί σύντομα και στα Ελληνικά, καθώς αποτυπώνει γλαφυρά μια εποχή ιδιαίτερης σημασίας όχι μόνο για την Ευρώπη αλλά και για τον ελληνισμό, ο οποίος, μέσω της ραγδαίας κατάρρευσης του οθωμανικού κράτους που ακολούθησε την αποτυχημένη δεύτερη πολιορκία της Βιέννης, είδε τις ελπίδες του για εθνική αποκατάσταση να αναπτερώνονται σημαντικά!

Jan Sobieski: The King Who Saved Europe, εκδόσεις Xlibris Corporation, 2012, σελ. 276

http://www.istorikathemata.com/2012/09/Jan-sobieski-the-king-who-saved-Europe-Miltiadis-Varvounis.html#more



Πέμπτη 20 Σεπτεμβρίου 2012

5ο Διεθνές Συνέδριο Νεοελληνικών Διαλέκτων και Γλωσσολογικής Θεωρίας



5ο Διεθνές Συνέδριο Νεοελληνικών Διαλέκτων και Γλωσσολογικής Θεωρίας


Το Διεθνές Συνέδριο Νεοελληνικών Διαλέκτων και Γλωσσολογικής Θεωρίας ξεκίνησε το 2000 από την Αγγελική Ράλλη (Πανεπιστήμιο Πατρών), σε συνεργασία με τους Prof. B. D. Joseph (Ohio State University) και Prof. M. Janse (Ghent University). Έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 4 διοργανώσεις (Πάτρα-2000, Μυτιλήνη-2004, Κύπρος-2007, Χίος-2009). Το 5ο Διεθνές Συνέδριο Νεοελληνικών Διαλέκτων και Γλωσσολογικής Θεωρίας (MGDLT5) θα πραγματοποιηθεί από 20 έως 22 Σεπτεμβρίου στο Βέλγιο (Πανεπιστήμιο Ghent).



5th International Conference on
MODERN GREEK DIALECTS & LINGUISTIC THEORY

The 5th International Conference on Modern Greek Dialects & Linguistic Theory (MGDLT5) will be held 20-22 September 2012 at the Royal Academy of Dutch Language & Literature (KANTL), Koningstraat 18, Ghent. MGDLT5 continues the series that began in Patras (Greece), 2000, and had its latest instantiation in Chios (Greece), 2009. As opposed to the Romance languages and their dialects, the Modern Greek dialects are much less well-known among general linguists, yet these dialects exhibit a bewildering variety of phenomena due to the fact that many of them have developed in relative isolation or in contact-situations with other dialects and/or other languages. The aim of MGDLT is to highlight the importance of the Modern Greek dialects for general linguists, whether they are interested in phonetics & phonology, morphology & word-formation, syntax & semantics, pragmatics & discourse analysis, psycho- or sociolinguistics, historical-comparative or contact linguistics. The Modern Greek dialects offer a plethora of interesting or even intriguing data which can be used to test prevailing hypotheses about language structure and language use, or which can be analyzed in different ways, using different methods and theories developed in modern linguistics.

MGDLT5 is now open for preregistration!

Invited Speakers

Adam Ledgeway (University of Cambridge)

Peter Trudgill (University of Agder)

Marc van Oostendorp (Meertens Institute, Amsterdam & University of Leiden)

Permanent Scientific & Organizing Committee

Mark Janse (Ghent University)

Brian D. Joseph (Ohio State University)

Angela Ralli (University of Patras)

Johan van der Auwera (Antwerp University)

Local Organizing Committee

Mark Janse (Ghent University)

Metin Bağrıaçık (Ghent University / University of Patras)

Klaas Bentein (Ghent University)

Jorie Soltic (Ghent University)

Samuel Zakowski (Ghent University)

http://www.mgdlt5.ugent.be/