Σημαντικά βιβλία

Ένα εκπληκτικά προφητικό βιβλίο της Οριάνας Φαλλάτσι, που γίνεται τραγικά επίκαιρο μετά τα πρόσφατα γεγονότα στο Παρίσι. Το συνιστώ ανεπιφύλακτα, όπως και το επόμενο βιβλίο της "Ινσαλλάχ".

ΔΕΕ

Η οργή και η περηφάνια

Oriana Fallaci

Εκδόσεις Γκοβόστη, 2003
238 σελ.

Με το βιβλίο "Η οργή και η περηφάνια" η Oriana Fallaci σπάει μια σιωπή δέκα χρόνων. Μια σιωπή που είχε τηρήσει κλεισμένη στο σπίτι της στο Μανχάταν, μέχρι την Αποκάλυψη της 11ης Σεπτεμβρίου. Σπάει τη σιωπή της με μια εκκωφαντική βροντή. Στην Ευρώπη, αυτό το βιβλίο έχει ήδη προκαλέσει και εξακολουθεί να προκαλεί μια αναστάτωση που προηγούμενή της δεν έχει παρατηρηθεί εδώ και δεκαετίες. Οξείες αντιπαραθέσεις, έντονες συζητήσεις, διαξιφισμοί, θερμές επιδοκιμασίες, εγκώμια, άγριες επιθέσεις. Στην Ιταλία, οι πωλήσεις του βιβλίου έχουν ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο αντίτυπα ανεβάζοντάς το στην κορυφή των μπεστ-σέλερ. Στη Γαλλία, στη Γερμανία και στην Ισπανία, όπου το βιβλίο επίσης έχει γίνει μπεστ-σέλερ, οι πωλήσεις του μετριούνται σε εκατοντάδες χιλιάδες αντίτυπα. Στο μεταξύ, ετοιμάζονται μεταφράσεις του σε δεκάδες ακόμη γλώσσες.

Με το γνωστό θάρρος της, η Oriana Fallaci σχολιάζει τα καυτά ζητήματα που αναδύθηκαν εκρηκτικά στην επικαιρότητα με την πρόσφατη έξαρση της ισλαμικής τρομοκρατίας: οι αντιθέσεις και, σύμφωνα με την άποψη της συγγραφέως, το αγεφύρωτο χάσμα που υπάρχει μεταξύ του Ισλαμικού και του Δυτικού κόσμου. Η εμφάνιση της Τζιχάντ, είναι μια παγκόσμια πραγματικότητα, όπως η ανεκτικότητα και η αδράνεια της Δύσης.

Η Oriana Fallaci, με την ωμή ειλικρίνεια που τη χαρακτηρίζει, εξαπολύει δριμύτατες κατηγορίες και ανελέητες επιθέσεις, επιβεβαιώνοντας τις δυσάρεστες εκείνες αλήθειες, που όλοι μας γνωρίζουμε, αλλά δεν τολμάμε να εκφράσουμε. Με την αυστηρή λογική της και με ξεκάθαρο νου, υπερασπίζεται τον πολιτισμό μας και καταφέρεται ενάντια σε αυτά που ονομάζει "τύφλωσή μας, κουφαμάρα μας, μαζοχισμό μας, κομφορμισμό μας και υπεροψία του Πολιτικά Πρθού". 

Η Oriana Fallaci εκφράζεται με τον ποιητικό λόγο ενός προφήτη, μιλά σαν σύγχρονη Κασσάνδρα και έχει δώσει στο βιβλίο της τη μορφή μιας επιστολής με αποδέκτες όλους μας.

Στο κείμενο έχει προστεθεί ένας δραματικός πρόλογος, όπου η συγγραφέας μας αποκαλύπτει πώς γεννήθηκε αυτό το βιβλίο που χωρίς καμία προκατάληψη ονομάζει "το μικρό μου βιβλίο" και πώς πήρε τη μορφή που έχει σήμερα.

Επίσης, στον πρόλογο, μας διηγείται σημαντικά γεγονότα από την πολυτάραχη ζωή της, μας εξηγεί γιατί διάλεξε την απομόνωση και την εξορία, αυτές τις δύσκολες αλλά αμετάκλητες επιλογές της. Κι αυτός είναι ένας επιπλέον λόγος που κάνει "το μικρό βιβλίο" της να είναι στην πραγματικότητα μεγάλο. Ένα πολύτιμο βιβλίο, ένα βιβλίο που θα συγκλονίσει τη συνείδησή μας. Aλλά αποτελεί και το πορτραίτο μιας ψυχής. Tης δικής της ψυχής. Aναμφίβολα, αυτό το βιβλίο μοιάζει με αγκάθι που διαπερνά την καρδιά και το νου μας.

Μια κριτική για το βιβλίο

Η Οριάνα Φαλάτσι γεννήθηκε στην Ιταλία και διέπρεψε ως πολεμική ανταποκρίτρια και συγγραφέας τόσο στη γενέτειρά της όσο και στην Αμερική όπου και έζησε μέχρι το θάνατό της. Άνθρωπος με καυστική πένα και επιτυχημένες συνεντεύξεις, τα τελευταία χρόνια της ζωής της τάχθηκε υπέρ του αγώνα κατά του Ισλάμ, επηρεασμένη από την 11η Σεπτεμβρίου του 2001. Πολυγραφότατη, με πιο γνωστά τα βιβλία της Ένας άντρας, στο οποίο και αναφέρεται στο σύντροφό της Αλέκο Παναγούλη, Γράμμα σε ένα παιδί που δε γεννήθηκε ποτέ, Η Οργή και η Περηφάνια και τέλος το Ινσαλλάχ, το τελευταίο της βιβλίο.

Το παρόν βιβλίο αποτελεί το πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο της Οριάνας Φαλάτσι, αν και οι απόψεις για το περιεχόμενό του διίστανται καθώς πολλοί ισχυρίζονται ότι αποτελεί την πυρίτιδα για την έκρηξη του μίσους κατά των απανταχού μουσουλμάνων.

Στις πρώτες σελίδες του βιβλίου, ξεδιπλώνονται πτυχές της έντονης ζωής της συγγραφέως η οποία και εξηγεί τους λόγους που έμεινε για δέκα ολόκληρα χρόνια απομονωμένη και σιωπηλή αλλά και τους λόγους που την ώθησαν να επιστρέψει ξανά στο κοινό της.

Κεντρικός άξονας του βιβλίου, είναι η διάσταση ανάμεσα στους δύο κόσμους, το δυτικό και το μουσουλμανικό. Η Οριάνα Φαλάτσι εκφράζει έντονα την ανησυχία της για την ανεξέλεγκτη μουσουλμανική τρομοκρατία υπό τη σκέπη του Ιερού Πολέμου, της Τζιχάντ και διατρανώνει την οργή της για την απαθή και εγκληματικά αμέτοχη δύση, που στέκεται απλός θεατής απέναντι σ’ αυτό το ζήτημα.

Με διεισδυτική ματιά και ιδιαίτερο τρόπο γραφής παραθέτει μία προς μία τις απόψεις της για τον μουσουλμανικό κόσμο αλλά και τη δύση, τονίζοντας πως «Η Αμερική είμαστε εμείς, σας το λέω. Γιατί αν καταρρεύσει η Αμερική, θα καταρρεύσει και η Ευρώπη», κάνοντας σαφές ότι θεωρεί εχθρό ολόκληρης της δύσης, τους Ισλαμιστές και προσπαθώντας να ενεργοποιήσει τα αντανακλαστικά τόσο των Ευρωπαίων όσο και των Ρώσων που θεωρούν ότι απέχουν από το πρόβλημα της Αμερικής και ότι οι ίδιοι δεν αποτελούν στόχο των Μουσουλμάνων.

Την ίδια στιγμή που η Φαλάτσι προσπαθεί να «πείσει» το αναγνωστικό κοινό για την ωμότητα του Ισλάμ και την πίστη της ότι αυτό αποτελεί παγκόσμια απειλή, αρνείται πεισματικά να αναγνωρίσει το μουσουλμανικό πολιτισμό ως άξιο σύγκρισης με τον δυτικό. Η ίδια πιστεύει πως τίποτε αξιόλογο δεν έχει να επιδείξει αυτός, σε σύγκριση με τα μεγαθήρια της τέχνης και της διανόησης που έχει κληροδοτήσει σε όλο τον κόσμο η δυτική κουλτούρα.

Αν και απόλυτη στις απόψεις της κατά τη γνώμη μου η Οριάνα Φαλάτσι δεν παύει να είναι αυθεντική και δίκαιη. Όλα όσα ισχυρίζεται τα βασίζει στην εμπειρία της δικής της ζωής, μέσα από τα γεγονότα και τα πρόσωπα που γνώρισε κατά την τέλεση του δημοσιογραφικού της καθήκοντος. Τα βασίζει και στα ιστορικά γεγονότα που στέκονται εκεί προς αξιολόγηση από τον καθένα από εμάς προκειμένου και εμείς να βγάλουμε το δικό μας συμπέρασμα και να συμφωνήσουμε ή να διαφωνήσουμε με αυτή τη δυναμική γυναίκα, της οποίας τις απόψεις είτε συμμεριζόμαστε είτε όχι. Το μόνο σίγουρο είναι πως δε μπορούμε παρά να της αναγνωρίσουμε την ειλικρίνεια, το αγέρωχο πνεύμα, την πίστη στις απόψεις της και το δυναμισμό της που διαφαίνεται σε κάθε κομμάτι της πορείας της, συγγραφικής και μη, στις επιλογές της αλλά και στην παρούσα κατάθεση ψυχής. Έτσι θα χαρακτήριζα το βιβλίο της, χωρίς να θέλω να υπεισέλθω στη συμφωνία μου ή στη διαφωνία μου με όσα γράφει μέσα σε αυτό, την Οριάνα Φαλάτσι την θαυμάζω για τα κομμάτια της ψυχής της που συλλέγω σε κάθε ένα από τα βιβλία της που έτυχε να διαβάσω.

Έλενα Γιαννουτάκη